Beginpagina van Plantaardigheden.nl
Actuele toepassingen van planten
© Wolverlei Tekst en Beeld –  Martin Stevens
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Plantenfoto's

   

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

   
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt
28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 1 capitel 58, bladzijde 104-108 (in werkelijkheid 103-107)  Zie volgende pagina »

Van Pilosella.   Cap. lviii.

 

Tgheslacht

Der cruyden in Latijn gheheeten Pilosella vindtmen drije gheslachten. Deene wordt groote Piloselle gheheeten/ dander middel Piloselle/ tweede cleyn Piloselle/ die van sommighe Muysooren ghenaemt sijn/ hoe wel zy die oprechte Muysooren niet en sijn/ want die rechte Muysoore es in xxxii cap. beschreven.

Tfatsoen

[106]   1   Dat groot Piloselle heeft langhe smalle wollachtighe bladeren op der aerden ghesprayet/ van coluere wit den bladeren van wollecruyt niet seer onghelijck maer veel mindere/ die alsmense breeckt ende van een treckt/ ghelijck lijm en andere taye dinghen spinnen. Sijnen steel es eenen voet oft twee hooghe/ ende daer op wassen drije oft viere geele bloemen/ die als zy vergaen in hayrachtich wolleken veranderen dat met den wint stuyft. Die wortel es faselachtich.

 

2   Die tweede Piloselle heeft oock op der aerden uutghespreyde bladerkens/ die wit rouw en hayrachtich sijn eender oore van een groote muys seer ghelijckende. Synen steel es ghehayrt ontrent een spanne lanck draghende geele ghevulde bloemen/ die in hayrachtich saet dat met den winde wech vlieght vergaen. Die wortel es een vingher lanck met veele veeselinghen.

 

 

[107]   3   Die aldercleynste Piloselle es den voorscreven ghelijck maer veel minder/ sijn bladerkens sijn cleyn/ tseghen der aerden wit hayrachtich. Die bloemkens wassen aen dopperste van den stelen veel by een ende zijn van coluere som wit/ som root/ som bruyn/ som ghespeeckelt. Die wortel es cleyn en veeselachtigh.

Plaetse

Tgroot Pilosella wast in die bosschen. Tweede op sandtachtighe berchskens en op grasachtighe canten vanden velden. Tderde op dorre heyden ende dyerghelijcken ongheboude plaetsen.

Tijt

Dese cruyden bloeyen in Meye ende in Braeckmaent.

Naem

1   Tgroot wordt nu ter tijt in Latijn gheheeten Pilosella maior. In Duytsch groote Piloselle/ ende van sommighen in Hoochduytsch Heydnisch wundtkraut en grosz Meuszor.

2   Dat andere heet Pilosella media. In Duytsch middel Piloselle/ en Nagelcruyt. In Hoochduytsch Nagelkraut/ ende van sommige oock Meuszor. In Franchois Piloselle.

3   Tderde heet Pilosella minor/ dat es cleyne Piloselle/ ende wordt oock van den Hoochduytschen Meuszorlin/ en Hasenpfoetlin ghenaempt.

Natuere

Alle die Pilosellen sijn werm en droeghe van natueren.

 

 

Cracht en werckinghe

[108]   A   Dese cruyden met hueren bladeren en wortelen ghesoden ende ghedroncken heylen ende ghenesen alle inwendighe ende uytwendighe wonden ende die ghescuertheyt.

B   Die bladeren van den selven cruyden ghedroocht ende ghepoedert ende in die wonden ghestroyet/ moghen die selve ghenesen.

C   Tsap van die groote Piloselle in die ooren ghedaen gheneest die pijne ende die smertinghe der ooren.

D   Tmiddel Piloselle gheten oft met spyse inghenomen verclaert het ghesichte/ ende gheneest die roode loopende ooghen.