Beginpagina van Plantaardigheden.nl
Actuele toepassingen van planten
© Wolverlei Tekst en Beeld –  Martin Stevens
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Plantenfoto's

   

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

   
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt
28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 1 capitel 89, bladzijde 164-165 (in werkelijkheid 163-164)   Zie volgende pagina »

Van Cariophillaet.   Cap. lxxxix.

Tfatsoen

[164]   Gariophyllate heeft rouwe ghespleten swertgruene bladeren/ den bladeren van Agrimonie som wat ghelijck. Sijnen steel es ront hayrachtich onderhalven voet lanck/ in dopperste hem in andere steelkens verdeylende geele bloemkens voortbringhende/ den booterbloemen wat ghelijckende/ naer die welcke wassen ronde rouwe bollekens daer tsaet rontsomme in wast/ dat alst rijp es aen die cleeren blijft hanghende. Die wortel es cort van binnen roodachtich met aenhanghende geele faselinghen/ van ruecke den Geroffel naghelen wat ghelijck.

Plaetse

Dit cruyt wast in dwilt by den bosschen/ haghen ende tuynen/ ende wordt oock in die hoven gheset/ ende dat in dwilt wast es meerder en bringht geelder bloemen voort.

Tijt

Het bloeyet in Meye ende in Braeckmaent.

Naem

Dit cruyt wordt nu ter tijt in Latijn gheheeten Gariophyllata om dat die wortel naer die Geroffel naghelen rieckt/ ende van sommighen Sanamunda/ Benedicta/ en Nardus rustica. In Hoochduytsch/ Benedictenwurtz. Hier te lande Gariophyllate. In Franchois Galiot ou herbe benoitte.

 

Natuere

[165]   Gariophyllaet es werm en drooghe van natueren tot in den tweeden graet.

Cracht en werckinghe

A   Gariophyllaet in water oft gewaterden wijn ghesoden ende ghedroncken doet dat geronnen bloet sceyen ende gheneest alle wonden ende quetsuren van binnen tlichaems. Dijsghelijck oock die quetsuren van buyten/ als zy met den water oft wijn daer Gariophyllaet in ghesoden es ghewasschen worden.

B   Die wortel van Gariophyllaet in wijn ghesoden ende ghedroncken sterckt die maghe ende doet die spyse verteeren/ opent ende gheneest die verstoptheyt van der levere/ ende suyvert die borste/ doende die taye slijmachtighe fluymen die op die borst vergaert sijn ruymen.

C   Die selve wortele ghedroocht ende met wijn inghenomen es goet tseghen tfenijn/ ende tseghen die pijne ende weedom der dermen datmen Colycke heet.