Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 2 capitel 15, bladzijde 202-203  Zie volgende pagina »

Van Riddersporen.   Cap. xv.

Tgheslacht

Riddersporen sijn tweederleye van gheslachte. Tam ende Wildt.

Tfatsoen

 

[203]   1   Die Tamme Riddersporen hebben eenen ronden rechten steel/ met aenwassende zyde tacxkens met teere seer ghesneden bladerkens becleet/ den bladeren van die cleyne Averoone niet seer onghelijck. Die bloemen wassen lancx die stelen boven aen dopperste/ ende sijn van vijf bladerkens tsamen vergaert den Violetten wat ghelijck/ behalven dat het een bladerken van der bloeme langachtich ende hol es/ ende van achter een omgeboghen ende ghecromt steertken heeft/ ghelijck die bloemen van Wildt vlas. Ende dese bloemkens sijn van coluere som purpur blauw/ som wit/ som lijfvervwich/ ende als sy vergaen zijn/ zoo wassen daer langhe hauwkens naer/ daer in bruyn saet leyt.

 

2   Die wilde Riddersporen sijn den voor ghescreven ghelijck/ maer veel minder van stelen ende bladeren ende corter van wasse/ die bloemen sijn den voorghescreven ghelijck maer mindere ende en wassen niet zoo veel by een/ van coluere schoon blauw peersch den Violetten ghelijck/ ende als zy vergaen zoo comen die hauwkens voort/ daer in tsaet leyt.

Plaetse

Die Tamme Riddersporen worden hier te lande/ in der cruytliefhebbers hoven ghesayet. Die wilde wassen in tcoren op goede vette velden.

Tijt

Die Tamme riddersporen bloeyen alle den zomer duer. Die Wilde worden in Braeckmaent ende in Hoymaent met bloemen ghevonden.

Naem

1   Die Tamme riddersporen heeten in Griecx ende in Latijn Delphinium/ nu ter tijt van sommighen/ Flos regius/ aut Flos equestris.

2   Dat Wildt gheslacht/ wordt gheheeten Delphinium alterum/ ende Bucinum/ nu ter tijt Consolida regia aut regalis. In Hoochduytsch Rittersporn/ ende daer naer hier te lande Riddersporen.

Natuere

Delphinium es middelmatich werm van natueren.

Cracht en werckinghe

A   Tsaet van den Tammen Riddersporen es seer goet ghedroncken tseghen die beet van den scorpioenen/ ende es zoo crachtich tseghen fenijn van den scorpioenen dat het cruyt alleen den scorpioenen voorgheworpen huer heel crachteloos ende machteloos maeckt/ alzoo dat zy huer niet rueren en kunnen/ voor dat dit cruyt van huer ghenomen es.

B   Tsaet van den Wilden es den Tammen van werckinghe ghelijck/ maer niet zoo crachtich.