Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Adonis vernalis - Voorjaarsadonis - Rundsooghe (Coeooghe)

zie

• Cruijdeboeck 2, 32

Buphthalmum, Oculus bovis, Rundsooghe (Coe ooghe)

• 1644 Vlaams: Koe-ooghe der ouders, Rundtsooghe
• 1616 Latijn: Buphthalmum
• 1554/1557: Buphthalmum, Cachla, Caltha, Cauta, Coeooghe, Kuaug, Oculus bovis, Oeil de beuf, Rindsaug, Rundsooghe

Kijk eens

Plantengids Bioweb KULAK

• https://kulak.kuleuven.be/bioweb/index.php?
  lang=nl&detail=863&titel=
  Adonis%20vernalis%20%20%20%20%
  20%20%20%20%20%20-%20voorjaarsadonis

op Blaichs homepage

• http://www.guenther-blaich.de/pflseite.php?par=
  Adonis+vernalis&lan=D&grp=a

Informatie en verkrijgbaarheid op Plantago

• https://plantago.nl/plantindex/plant/BO/A/1/
  adonis-vernalis/210.html

op internet

• https://duckduckgo.com/?t=ffab&q=
  Adonis+vernalis&iax=images&ia=images

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 32 Bladzijde 230

Tfatsoen

[230]   Rundsooghe is een schoon liefelijck ghewas met stelen ende bloemen/ niet over een spanne hooch wassende/ het heeft drije oft vier dunne steelkens/ daer aen wassen seer ghecloven teere bladerkens/ den bladeren van Fenckel niet onghelijck maer veel minder/ den bladeren van cleyn Averoone volnaer ghelijck maer gruender. Die bloeme is schoon geel/ in dmiddel veel geele hayrkens hebbende/ ende groot/ den Goutbloemen schier ghelijckende/ maer veel meerder ende niet zoo veel bladerkens rontsomme die cruyne draghende. Ende als dese bloeme vergaet/ zoo coemt daer een ront bolleken voort/ schier ghelijck aen die Bruynettekens. Die wortel is swert hebbende vele faselinghen.

PlaetseDit cruyt wast als Dioscorides scrijft op die velden buyten die steden/ hier te lande worddet in der cruytliefhebbers hoven gheplant.

Tijt

Die bloemen van desen cruyde comen in Meerte oft in Aprill voort.

Naem

Dit cruyt wordt om sijnder bloemen wille die ghelijck Coe ooghe groot ende ghefatsoeneert is/ in Griecx gheheeten Buphthalmos en Buphthamum. In Latijn Oculus bovis/ dat in Hoochduytsch Rindsz aug/ Ku aug. In Neerduytsch Rundsooge ende Coe ooghe. In Franchois Oeil de beuf. Van sommighen wordet ook Cachla, Cauta oft Caltha gheheeten. Ende dit is die oprecht Rundsooge daer Dioscorides af gescreven heeft.

In die Apoteke tot groot achterdeel van den siecken ende oock van den Medecijns wordt die wortele van desen cruyde voor die swerte Nieswortele vercocht ende ghebruyckt/ ende daer duer eest dat sommighe gheleerde ende cruytliefhebbers/ met den ongheleerden

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 32 Bladzijde 231

[231]   Apotekers in dwalinghen comende/ dit cruyt Helleborum nigrum heeten/ ende voor een quaet gheweldich cruyt houden/ dat van sijn selven gheen sonderlinghe quaetheyt noch gheweldicheyt in en heeft/ noch oock tot camerganck en verweckt ghelijck ick dat sekerlijck ondevonden hebbe.

Natuere

Rundsooghen sijn werm en drooghe van natueren/ ende scerper ende stercker verdeylende dan die Camillen.

Cracht ende werckinghe

A   Die bloemen van Rundsooghen ghestooten ende met olie en was vermenght verdeylen ende doen sceyden alle coude herde ghezwellen en alle herdicheden daer op gheleyt.

B   Van den Rundsooghen scrijven Dioscorides ende Serapio/ dat men seyt/ dat zy die geelsucht ghenesen ende den lichaem wederom goede vervwe doen hebben/ alsmense naer datmen uut den badt coemt in wijn ghesoden drinckt.