Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 21-01-2023

«  Cruijdeboeck deel 2 capitel 42, bladzijde 247-248   Zie volgende pagina »

Van geel Sporckelbloemen.   Cap. xlii.

1  

Narcissus pseudonarcissus - Wilde narcis

Tfatsoen

Narcissus pseudonarcissus - Wilde narcis

Foto Luc Regniers

Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Narcissus luteus, Pseudonarcissus (bij Dodoens abusievelijk Narciscus luteus resp. Pseudonarciscus), geel Sporckelbloemen (geel Tydeloosen)

  • 1644 Vlaams: Narciss (Valsche oft Geele), Sporckelbloemen (Geele), Tijdeloosen (Geele)
  • 1616 Latijn: Narcissus silvestris
  • 1554/1557: Coquelourde, Hornungsblumen (gelb), Narcissus luteus, Pseudonarcissus, Sporckelbloemen (geel), Tydeloosen (geel)

[247]   Dese bloemen hebben langhe smalle bladeren/ den bladeren van Pareye schier ghelijck/ maer niet zoo lanck/ daer tusschen wassen ronde stelen/ daer die schoone geele bloemen op voortcomen/ in sesse bladerkens ghelijck die Narcissen ghesneden in dmiddel een lanck ront hol clocxken draghende/ dat voor ghescaert ende ghekerft is. Naer die bloemen comen ronde bollekens voort daer saet in leyt. Die wortel is ront ayeuynachtich/ der wortel van den voorghescreven ghelijck.

Plaetse

Dese bloemen wassen in vochtighe plaetsen/ in donckere bosschen ende oock aen die canten van den velden/ ghelijck by Puers ende Bornehem daer zy overvloedich wassen zy worden oock tot veel plaetsen in die hoven gheplant.

Tijt

Dese bloemen bringhen haer bladeren stelen ende bloemen in Sporckelle voort/ ende bloeyen somtijts onder die snee. In Meert wordt het saet rijp. In Aprill ende Meye verdwijnet cruyt/ ende en wordt niet meer ghesien.

Naem

Dese bloemen worden gheheeten in Hoochduytsch geel Hornungsblumen/ dat is geel Sporckelbloemen/ van sommighen oock geel Tydeloosen/ ende heden daechs in Latijn onder die cruyt liefhebbers/ Narciscus luteus oft Pseudonarciscus/ om dat sijn bloemen/ van fatsoene den Narciscen wat gelijck sijn/ ende anders gheen namen en sijn ons noch ter tijt bekent.

Natuere

Geel Sporckelbloemen sijn werm ende drooghe/ van natueren den Narcissen seer ghelijck.

 

 

Cracht ende werckinghe

[248]   A   Tis by sekere experientie bevonden/ dat een half loot van desen wortelen noch versch wesende. In wijn oft water/ met wat Anijs saet oft Fenckel saet ende wat Gengebers ghesoden/ ende ghedroncken/ aftreckt/ ende duer den camerganck afiaecht/ die taye slijmachtighe fluymen/ ende die waerachtighe vochtigheden/ ende daer duer soo sijn die selve wortelen goet tseghen alle ghebreken ende sieckten uut taye fluymen oorspronck nemende.