Tijt
[287] Beyde dese Savien bloeyen in Braeckmaent ende in Hoymaent.
Naem
Savie heet in Griecx Elelisphacos. In Latijn ende in die Apoteke Salvia/ van sommighen Corsalvium. In Hoochduytsch Salbey. Hier te lande Savie. In Franchois Saulge.
1 Dat ierste gheslacht wordt nu ter tijt in Latijn gheheeten Salvia minor, Salvia nobilis/ ende van sommighen Salvia usualis. In Hoochduytsch Spitz salbey/ Klein salbey/ Edel salbey en Creutz salbey. Hier te lande Edel savie/ Cruys savie ende Oorkens savie. In Franchois Saulge France.
2 Dat ander gheslacht wordt ghenaempt in Latijn Salvia maior, ende van sommighen Salvia agrestis. In Hoochduytsch Grosz salbey/ Breit salbey. In Neerduytsch grove ende groote Savie. In Franchois grande Saulge.
Natuere
Savie es werm ende drooghe tot in den derden graedt ende wat tsamen treckende van natueren.
Cracht ende werckinghe
A Savie in wijn ghesoden ende ghedroncken doet die urine lossen ende dat graveel rijsen sterckt dat herte ende es goet tseghen die pijne ende weedom in thooft.
B Savie es oock seer goet ghegheten ende gebruyckt den vrouwen die bevrucht sijn/ want zy doet als Aetius scrijft die moeder sluyten ende die vrucht groeyen ende sterck worden.
C Savie maeckt oock die vrouwen seer vruchtbaer/ ende daer om hier voortijts in Egipten naer groote sterften hebben die vrouwen tsap van Savie moeten drincken om dat zy vruchtbaer wesen/ ende veel kinderen voortbringhen souden.
D Tsap van Savien twee croesen vol met huenich als Orpheus scrijft inghenomen es seer goet den genen die bloet spouwen ende overgeven/ want het stelpt den bloetganck terstont. Dysghelyck stelpt oock die Savie dat bloet dat uut den wonden ende quetsuren loopt ghewreven ende daer op gheleyt.
E Savie in water ghesoden ende ghedroncken/ gheneest den hoest/ opent die verstoptheyt van der lever/ ende doet die pijne der syden vergaen/ ende met Alsen gesoden stelpt zy dat root melizoen.
F Savie es oock goet op die wonden gheleyt/ ende op die beten van den fenijnnighen ghedierten/ want zy gheneest ende suyvert die selve.
G Die wijn daer Savie in ghesoden es verdrijft dat iuecksel van den scamelijcken leden als zy daer mede ghewassen worden. |