Tijt
[329] Beyde die gheslachten van Angelica bloeyen in Hoymaent ende in Ooghstmaent.
Naem
Angelica heet in Griecx Spondylion. In Latijn Spondylium/ ende hier voortijts Herba rutinalis. In Hoochduytsch Angelick/ Des heyligen gheists wurtzel/ oder Brustwurtz. Hier te lande ende in die Apoteke Angelica. In Franchois Angelicque.
Natuere
Angelica ende sonderlinghe dat tam gheslacht es werm ende drooghe tot by naer in den derden graedt.
Cracht ende werckinghe
A Tsaet van Angelica gedroncken iaecht af duer den Camerganck die coude taye fluymen ende es mits dyen seer goet den ghenen die cort van adem ende van borsten sijn/ ende die eenighe vallende sieckte hebben/ ende dijsghelijck den vrouwen die van dopclimmen van der moeder sieck sijn.
B Tselve saet es oock goet tseghen die weeckicheyt ende alle vercoutheyt ende verstoptheyt van der lever ende tseghen die verouderde geelsucht. Tot den selven ghebreken dienen oock die wortelen seer wel.
C Tsaet gheroken maeckt die slaperachtighe menschen wacker/ ende met olie vermengt eest seer goet tseghen die pijne ende groote rasernie in thooft/ daer op ghestreken.
D Tselve saet van Angelica met Ruyte ghewreven beneempt dat voortsgaen van den quaden voorts etende sweeringhen.
E Die wortel van Angelica schoon ghescrabt ende in die fistulen ghesteken verteert ende neempt af die herde canten van der selver.
F Tsap dat uut den groenen bloemen gheperst es/ es seer goet in die draghende oft sweerende ooren ghedaen.
G Van den Angelica scrijftmen oock nu ter tijt/ dat die wortelen seer goet sijn tseghen alle vergiftheyt pestilentien ende quade fenijnnighe oft stinckende lochten/ in der naer volghende maniere ghebruyckt.
H Als yemant teghenwoordich die haestighe sieckte heeft oft vergheven es/ zoo salmen terstont van dese wortel ghepoedert een vierendeel loots tswinters met wijn ende tzoomers met water van Roosen drincken ende daer mede wel ghedeckt ligghen tot datmen wel ghesweet heeft.
I Dese selve wortel nuchter inghenomen oft alleen in den mont ghehouwen bewaert oock ende bescermt den mensche van der haestighe sieckte/ van alle quade lochten ende fenijn.
K Oock scrijft men den Angelica toe dat die bladeren daer af met Ruyte ende huenich vermenght seer goet gheleyt sijn op die beten van verwoede honden/ ende van slanghen ende nateren/ alsmen terstont daer datmen ghebeten es wijn drinckt daer die wortelen oft bladeren van Angelica in ghesoden sijn. |
