Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Heracleum mantegazzianum  - Reuzenberenklauw

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 94 Bladzijde 335

Heracleum mantegazzianum  - Reuzenberenklauw Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Opopanax (Oppopanicum): sap van dierste Panaces = Panaces Heraclium, Panaces Heracleoticum zie ook editie 1644 of een variant van Panaces Asclepii (Ferula communis) of een Heracleum (vergelijk Cruijdeboeck deel 2 , hoofdstuk 89 nr.1) (?) 1644 Vlaams: Beerenklauwe (Tweede) 1616 Latijn: Panaces Heraclium vel potius Spondylium alterum 1554/1557: Opopanacum, Opopanax, Panaces Heraclium, Panaces Herculeum, Panax

[335]   Opopanax es die gumme oft sap van dat ierste gheslacht van Panaces dat Heracleoticum ghenaemt wordt/ ende vloeyet uut die wortelen ende stelen van Panaces als sy ghequetst oft ghesneden worden/ ende dit sap alst noch versch es ende ierst ghevloeyet/ es wit/ ende wordt alst drooch es heel geel ghelijck dat met Soffraen gheverwet es. Ende tbeste van dese sape oft gumme es/ tghene dat van buyten geel ende van binnen witachtich es/ want dat es noch versch.

Naem

Dese gumme heet in Griecx ende in Latijn Opopanax/ ende in die Apoteke Oppopanacum.

Natuere

Opopanax es heet ende drooghe tot in den derden graedt.

Cracht ende werckinghe

A   Opopanax es seer goet tot die coude huyverachtighe cortsen/ pijne ende weedom der sijden/ crimpinghen ende winden des buycx/ droppelpisse/ ende den ghenen die ghevallen gheborsten ende van binnen ghequetst sijn met huenich water inghenomen ende ghedroncken. Hy gheneest oock die blase die van binnen scorft ende ghequetst es in der selver manieren oft met wijn inghenomen.

B   Opopanax oock als Mesue scrijft een half loot swaer oft min inghenomen/ iaecht af duer den camerganck die taye couwe slijmachtighe vochticheden ende fluymen/ ende treckt die selve naer hem uut den veerden leden/ als uut den hoofde senuwen ende ionctueren/ ende es mits dyen seer goet tseghen alle coude ghebreken der herssenen ende der senuwen/ als cramp lammicheyt etc.

C   Die selve gumme in der selver manieren ende ghewichte inghenomen suyvert oock die borst/ ende es seer goet die corticheyt ende benautheyt van adem ende tseghen den couden verouderden hoest.

D   Dese gumme gheneest oock die herdicheyt ende ghebreken der milten/ ende dat waterladen/ als zy in most gheweyckt ende naermaels inghenomen wordt.

E   Opopanax verteert/ vermorwet/ ende doet sceyden alle herde coude gheswellen in azijn gheweyckt ende daer op gheleyt oft ghestreken/ ende es seer goet ghemenght ende ghedaen in alle plaesteren ende salven die verwermen ende vermorwen.

F   Dese gumme es oock seer goet op dat Sciatica ghestreken ende versuet dat fledercijn in die voeten met den binnenste van den rosijnen daer op gheleyt.

G   Opopanax met huenich vermenght ende van onder ghelijck een pessus gheset verweckt die natuerlijcke cranckheyt der vrouwen/ treckt af die secondine ende die doode vruchten/ doet die winden sceyden die in die moeder sijn ende geneest alle herdicheyt der selver.

H   Opopanax doet oock die pestilentiale clieren ende gheswellen uutbreken daer op gheleyt/ sonderlinghe in azijn gheweyckt ende met heefdeech vermenght.

I   Dese gumme versuet oock die pijne ende weedom der tanden in die gaten van den quaden tanden ghesteken/ oft als Mesue scrijft in azijn ghesoden ende in die mont ghehouwen.

K   Opopanax verclaert oock ende maeckt dat ghesichte scerp op die ooghen ghestreken alleen oft met den anderen daer toe dienende collyrien vermenght.

L   Van dese gumme met peck wordt een plaester ghemaeckt die seer goet ende sonderlinghe es tseghen alle beten van alle wilde verwoede rasende dieren daer op gheleyt.