Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Dorema ammoniacum

Ferula tingitana - Ammoniakgom

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 98 Bladzijde 339

Dorema ammoniacum	Ammoniacum (Armoniacum, Gummi armoniacum): sap van een Ferula van Cyrenen (Agasyllis) 1644 Vlaams: Ammoniacum (gomme) 1616 Latijn: (Ammoniacum) 1554/1557: Ammoniacum, Armoniacum, Friatura, Gummi Ammoniacum, Gummi Armoniacum, Phyrama, Thrausma
	of misschien
Ferula tingitana - Ammoniakgom	Ammoniacum (Armoniacum, Gummi armoniacum): sap van een Ferula van Cyrenen (Agasyllis) 1644 Vlaams: (gom) Ammoniacum 1616 Latijn: (gom) Ammoniacum

Ammoniacum es ook een gumme oft sap van een Ferula die Agasyllis ghenaemt es vloeyende/ die in Cyrenen dat een landt van Aphrica es wast ende by dat oraculum van Ammon in Lybien. Ende dat beste Ammoniacum es als Dioscorides scrijft dat vast en suyver es ende gheen houtachtighe splinters steenachtich gruys oft andere vuylicheyt in en heeft/ ende dat wat bitterachtich van smaecke es/ ende in cleyne stucxkens es den wieroock schier ghelijck int aensiene/ van ruecke naer dat Castoreum wat rieckende.

Naem

Dese gumme wordt naer dat oraculum van Ammon in Griecx gheheeten Ammoniacon. In Latijn Ammoniacum/ ende in die Apoteke Armoniacum/ ende Gummi Armoniacum.

Natuere

Ammoniacum es werm tot in den tweeden graedt/ ende drooch tot volnaer in den selven.

Cracht ende werckinghe

A   Ammoniacum een vierendeel loots swaer inghenomen verweckt tot camerganck/ ende iaeght af die taye coude fluymen/ die selve uut den veerden leden naer hem treckende/ ende es mits dyen goet tot die corticheyt ende Benautheyt van den adem/ beslotenheyt van der borsten/ vallende sieckten/ fledercijn/ pijne ende weedom in die hope dieme sciatica heet/ ende tseghen alle verouderde hooftsweer/ sieckten ende ghebreken der herssenen/ der senuwen ende der uutwendighe leden.

B   Dese gumme suyvert oock die borst/ ende doet die taye fluymen rijpen ende rijsen met huenich vermenght ende gheleckt/ oft met water daer ghepelde gerste in ghesoden es inghenomen.

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 98 Bladzijde 340

[340]   C   Ammoniacum mindert oock ende gheneest die verherde ende verstopte milten/ het iaecht af die doode vruchten/ ende doet water ende die urine lossen/ maer en mach maer een luttel tseffens inghenomen worden/ want alsmen dese gumme veel oft dicwils ghebruyckt zoo doet zy bloet pissen.

D   Dese gumme gheneest alle herdicheyt ende versuet alle pijnen van die lever ende milten in azijn gheweickt ende daer op ghestreken oft gheleyt.

E   Ammoniacum met huenich oft peck vermenght doet die herde gheswillen vergaen ende uutbreken die aen die leden ende ioncturen van tfledercijn ghewassen ende ghecomen sijn/ het doet oock alderhande herdicheyt ende coude gheswillen sceyden daer op gheleyt. Ende es goet in alle salven oft plaestere vermenght die verwermen/ versaechten/ vermorwen ende uuttrecken.

F   Op die pijne ende weedom der hopen sciatica ghenaempt/ ende op alle pijnen ende vermoetheyt der leden es dese gumme met olie van syperus ende salpeeter vermenght seer goet ghestreken.

G   Ammoniacum es oock seer goet in alle medecynen vermenght die de ooghen verclaeren die scellen ende duysterheyt af nemen.