Plaetse
[352] Dese wortelen wassen in lomberachtighe plaetsen ende aent hanghen van den gheberchten. Die cleyne niet hol/ worden tot
sommighe plaetsen van Brabant/ ende by die stadt van Loven ghevonden. Die andere hole wassen in Duytschlant. Ende waer dat deene van desen wortelen ghevonden wordt daer en sal die andere niet wassen/ alzoo dat nemmermeer die volle wortel by die hole/ oft die hole by die volle ghevonden en wordt.
Tijt
Seer vroech in Sporckelle beghinnen dese wortelen huer stelen ende bladeren uut te worpen ende draghen in Meerte bloemen/ in
Aprill tsaet leverende ende daer naer vergaet het cruyt ende die wortelen blijven alleen in deerde duerende.
Naem
Die wortel die binnen hol es en wordt gheheeten Holwortel ende Holwurtz/ ende mach daer naer in Latijn ghenaemt worden
Radix cava.
Die andere die vast ende dicht es wordt Boonkens holwortel hier te lande gheheeten.
Ende dese wortelen sonderlinghe die hole hebben langhe tijt in die Apoteken voor ronde Osterlucey ghehouwen gheweest/ ende worden daer voor noch hedendaechs van den ongheleerden Apotekers/ dat es van den meesten hoop/ ghebruyckt. Sommige gheleerde meynen dat dese wortelen sijn die Pistolochia daer Plinius af scrijft. Die andere maken daer af een gheslachte van Grysecom Capnos phragmites gheheeten. Die derde stellen dese wortel onder die Jacinten. Naer onse meyninghe es dese wortel dat recht
Apios van Dioscorides bescreven/ daer af tfatsoen in naervolghende capittel bescreven es/ dat wy daer om hier naer hebben willen stellen om datmen by tghelijcken van deen by den anderen die waerheyt soude leeren kennen. Ende hier af hebben wy breeder in onse Latijnsche annotatien ghescreven.
Natuere
Holwortel es werm ende drooch van natueren tot in den tweeden graedt.
Cracht ende werckinghe
A Holwortel in water alleen oft met azijn ghesoden gheneest die squinantie ende verouderde gheswillen van der keelen ende
amandelen alsmen daer mede gorgelt/ want zy verdeylt die grove vochticheden ende doet die selve sceyden.
B Tot den huych es oock goet dese Holwortel seer goet in den mont genomen ende gheknout oft tpoeder daer af daer aen ghedaen.
C Holwortel met Populier salve vermenght gheneest ende verdrijft die speenen ende versuet die pijne ende weedom der selver.
|