Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3 Wortelen, medecynale cruyden, ende quaden hinderlijcke ghewassen
Planten Alfabetisch

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Ricinus communis - Wonderboom

• Cruijdeboeck deel 3 capitel 33 Bladzijde 395

Tfatsoen

Ricinus communis - Wonderboom Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers

Ricinus, Cataputia maior, Pentadactylon, Palma Christi (Cherua), Wonderboom (Cruysboom, Mollencruyt) 1644 Vlaams: Kruysboom, Mollencruydt, Wonderboom 1616 Latijn: Ricinus 1554/1557: Cataputia maior, Cherva, Creutzbaum, Cruysboom, Kerva, Mollencruyt, Palma Christi, Paulme de Christ, Pentadactylon, Ricinus, Wonderboom, Wunderbaum, Zeckenkorner

[395]  Wonderboom heeft groote ronde hole stelen hoogher dan eens lancx mans lengde hooch wassende/ daer aen wassen seer groote breede bladeren in seven oft neghen deelen verdeylt/ meerder ende meer ghecloven dan die bladeren van Vijgheboom/ eenen grooten gansen voet oft uutghespreyde hant ghelijckende. Op dopperste van den stelen wassen dicke dodden vol van bloemen in een ghelijck een druyve ghedronghen/ van den welcken die onderste ende ierste geel sijn sonder vruchten vergaende/ die ander ende opperste root drijecantighe hauwkens voortbringhende/ daer drije grauw corenen in ligghen wat minder dan Roomsche boonkens.

Plaetse

Dit cruyt wast hier te lande niet van selfs/ maer wordt in der cruytliefhebbers hoven ghesaeyet.

Tijt

Dit cruyt wordt in Aprill ghesaeyet/ in Ooghstmaent ende Herfstmaent es sijn saet rijp/ ende corts daer naer als die coude aencoemt zoo verdwijnt het cruyt.

Naem

Dit cruyt heet in Griecx Cici ende Croton. In Latijn Ricinus. In die Apoteke ende van den Arabeuschen Cherva/ van sommighen Cataputia maior, Pentadactylon en Palma Christi. In Hoochduytsch Wunderbaum ende Creutzbaum ende van sommighen Zeckenkorver. Hier te lande Wonderboom ende Cruysboom/ ende tot sommige plaetsen Mollencruyt. In Franchois Palme de Christ.

• Cruijdeboeck deel 3 capitel 33 Bladzijde 396

Natuere

[396]  Tsaet van Wonderboom es werm ende drooghe tot in den derden graedt.

Cracht ende werckinghe

A   Die saden oft corenen van Wonderboom inghenomen maecken camerganck/ doen braken ende iaghen af taeye coude fluymen die selve uut den veerden leden naer hem treckende ende somtijts oock die geele cholerijcke ende waterachtighe vochticheden.

B   Dese saden met vleeschs sop ghesoden ende ghedroncken sijn goet tot dat colica dat es pijne ende weedom in den buyck/ fledercijn ende tot die pijne in die hope diemen sciatica nuempt.

C   Tselve saet met weye van melck ghestooten ende inghenomen iaecht af dat water ende die geele cholerijcke vochticheden ende es mits dyen goet den ghenen die water laden oft die van geelsucht sieck sijn.

D   Die olie van den sade gheslaghen diemen Oleum Cicinum/ ende in die Apoteke Oleum de cherva nuempt/ es verwermende ende verdrooghende ende dient seer wel op die ruydicheden ende quade scorftheden ghestreken.

E   Die bladeren van Wonderboom gruen ghestooten ende met meel van gersten mout vermenght versueten die verhittinghen ende sweeringhen van den ooghen ende met azijn vermenght ghenesen zy dat wildt vier.

Hindernisse

Tsaet van Wonderboom maeckt groote beruerte ende onsteltenisse in die maghe ende twerckt met grooten arbeyde.

Beeteringhe

Maer alsmen tot den sade doet tsaet van Venckel oft van Anijs ende eenighe specie als Caneel/ Gengebeer etc. zoo en berueret die mage niet zoo seere ende werckt saechtelijcker.