Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3 Wortelen, medecynale cruyden, ende quaden hinderlijcke ghewassen
Planten
Alfabetisch

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 3 capitel 46, bladzijde 418-420   Zie volgende pagina »

Van Seneboom.   Cap. xlvi.

1

 

  Cassia acutifolia

Cassia obovata (= Cassia senna) - (Alexandrijnse) Senne

2  

Colutea arborescens - Europese blazenstruik

 

Tgheslacht

Onder de naem van Sena/ worden nu ter tijtvan den cruytbescrijvers twee ghewassen begrepen waer af dat eene die oprechte Seneboom es/ dat ander Lombaertsche linsen ghenaemt een ander ghewas met den Seneboom wat ghelijckenisse hebbende.

Tfatsoen

Cassia acutifolia

Sena (Sena), (oprechte) Seneboom (Sene, Senebladeren)

Overzicht Cassia acutifolia op deze site

Foto's Cassia acutifolia op internet

Cassia acutifolia bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ

Cassia acutifolia in Plantago PlantIndex

en

Cassia obovata (= Cassia senna) - (Alexandrijnse) Senne

Sena (Sena), (oprechte) Seneboom (Sene, Senebladeren)
  • 1644 Vlaams: Sena, Seneboom
  • 1616 Latijn: Sena
  • 1554/1557: Sena, Sene

[419]  1   Seneboom es een boomachtich ghewas dunne teere tacxkens draghende/ daer aen teere rondachtighe bladerkens wassen den bladeren van Foeno Graeco niet seer onghelijck. Die bloemen sijn bleeck geel in vijf bladerkens ghesneden. Ende als die vergaen zoo coemt een plat crom ghesloten hauwken voort daer in bruyn plat saet leyt. Ende van desen ghewasse/ worden die bladeren in der medecynen ghebruyckt.

Colutea arborescens - Europese blazenstruik

Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Colutea, Lombaertsche Linsen
  • 1644 Vlaams: Linsen (Lombaertsche)
  • 1616 Latijn: Colutea [784]
  • 1554/1557: Baguenaudier, Colutea, Cytisus Latinorum, Linsen (Lombaertsche), Linsen (Welsch)

2   Lombaertse Linsen sijn den Seneboom van wasse ende bladeren niet seer onghelijck sy hebben oock teere bladerkens ghelijck dat Foenum Graecum. Die bloemen sijn schoon geel den bloemen van Brem ghelijckende ende als die vergaen zoo wassen daer opgheblasen hauwkens ghelijck blaeskens opgheblasen/ die claer ende doorluchtich sijn ende gheluyt gheven alsmense in stucken douwt. Ende daer in leyt dat saet.

Plaetse

Beyde dese gheslachten worden in der cruytliefhebbers hoven gheplant/ ende die Lombaertsche worden meest hier te lande ghevonden. Anders van selfs wast die Seneboom in Alexandrien ende in Provincien. Ende van daeren worden die Senebladeren hier te lande ghebrocht/ van den welcken die beste sijn die van Alexandrien comen.

Tijt

1   Seneboom bloeyet in Braeckmaent.

2   Lombaertsche Linsen bloeyen in Meye.

Naem

Seneboom wordt van Actuarius in Griecx/ En van den Arabeuschen Meesters int

 

[420]   Arabeusch Sena gheheeten/ ende met dyen naem eest in die Apoteke ende in Duytsch ende in Franchois bekent.

2   Dat ander geslacht heet van Theophrastus in Griecx Coloutea. In Latijn Colutea. In Hoochduytsch Welsch linsen. Hier te lande Lombaertsche Linsen. In Franchois Baguenaudier.

Natuere

Senebladeren sijn werm tot in den tweeden graedt ende drooghe tot in den iersten.

Cracht ende werckinghe

A   Die hauwkens ende bladeren van Sena een vierenCruijdeboeck deel loots swaer inghenomen verwecken tot camerganck ende iaghen af taeye coude fluymen ende geele vochticheden/ maer meest ende sonderlinghe die swerte swaere melancholijcke humoeren.

B   Tselve doen sy oock in hoendersop/ oft sop sap van erweten of andere dyerghelijcke vochticheyt ghesoden ende ghedroncken.

C   Senebladeren sijn goet in deser manieren ghebruyckt den ghenen die swaermoedich/ droevich ende sonder saecke vervaert oft verscrickt sijn ende alle den melancholieusen/ ende die met eenighe vallende sieckte besmet sijn/ ende sijn goet tot alle verstoptheyt van der lever ende sonderlinghe van der milten/ tot hooftsweer/ crauwagien ruydicheyt ende melaetsheyt. In summa purgatie met Senebladeren ghemaeckt dien tot alle sieckten van swaeren melancholieusen/ ende verbranden oft souten humoeren oorspronck hebbende.

Verkiesinghe

Die hauwkens als Mesue seyt sijn die bequaemste tot den ghebruyck der medecynen ende daer naer die bladeren/ die stelen ende rijskens sijn niet bequaem.

Hindernisse

Sene maeckt winden/ crimpsel ende berueringhe in den buyck ende es seer traech van wercke.

Beeteringhe

Tot die Sena salmen toedoen Anijs saet/ Gengebeer ende wat Sal gemma. Oft die selve sieden met saet van Anijs/ Rosijnen ende wat Gengebeers. Ende in dyer manieren inghenomen zoo selen zy sonder eenich belet lichtelijcken wercken.

 

^Naar het begin van deze pagina