Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3 Wortelen, medecynale cruyden, ende quaden hinderlijcke ghewassen
Planten
Alfabetisch

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 3 capitel 47, bladzijde 420-421   Zie volgende pagina »

Van Agaricus.   Cap. xlvii.

1  

Laricifomes officinalis (Polyporus officinalis) - Larikszwam, Lorkenzwam

Tfatsoen

Laricifomes officinalis (Polyporus officinalis) - Larikszwam, Lorkenzwam

Agaricum (Agaricus), Agaricus
  • 1644 Vlaams: Agaricus
  • 1616 Latijn: Agaricus
  • 1554/1557: Agaric, Agaricum, Agaricus, Medicina familiae

Als wy van vele cruyden ende wortelen ghescreven hebben die in die medecyne ghebruyckt worden tot suyveringhe des lichaems duer den camerganck zoo en willen wy oock den Agaricus niet achterlaten/ want hy oock een seer goede medecyne es veel duechden ende crachten in hebbende/ alzoo dat hy van vele gheleerde Medecijns nu ter tijt in Latijn Medecina familiae/ dat es Medecyne des huysghesins ghenaempt wordt. Agaricus es een maniere van een Fungus dat es voose aen was dat aen sommighe oude boomen ende sonderlinghe aen die wortelen van den selven ghevonden wordt. Ende dat beste Agaricus es dat wit voos ghegaet ende seer licht es/ ende dat lichtelijcken breeckt. Dat ander es/ te weten swert/ dicht/ vast/ taeye oft swaer en es in der medecynen niet dienstelijck maer es quaet ende fenijnnich.

Naem

Agaricus wordt gheheeten in Griecx Agaricon. In Latijn Agaricum. In die Apoteke Agaricus.

Natuere

Agaricus es werm in dierste graedt ende drooghe tot in den tweeden.

 

Cracht ende werckinghe

[421]   A   Agaricus ontrent een drachma min oft meer swaer inghenomen iaecht af duer den camerganck die taeye coude fluymen ende die grove rouwe onverteerde vochticheden. Daer die herssenen/ senuwen/ longhene/ borste/ maghe/ lever/ milte/ niere/ moeder/ oft eenighe andere inwendighe leden mede verladen oft verstopt sijn.

B   Agaricus es goet tot pijne ende swijmelinghe in thooft tot die vallende sieckten ende apostumatien van den herssenen met syrope van azijn inghenomen.

C   Agaricus es oock goet tot die cortheyt van den adem/ benautheyt van borsten lanck duerende hoest. Item den ghenen die ghevallen/ ghestooten/ van binnen ghequetst oft gheborsten sijn/ met huenich wijn alsmen sonder cortse es/ oft met Meede alsmen die cortse heeft ghedroncken.

D   Agaricus mach oock met sueten versoden wijn inghegheven worden den ghenen die uutdrooghen/ ende die in die longhene ghequetst sijn/ oft bloet spouwen alsmen huer camerganck maken wilt.

E   Agaricus opent die verstoptheyt van der lever ende van den nieren/ ende es seer goet tseghen die geelsucht/ ende den ghenen die een quade vervwe hebben/ want hy doet die quade verwe vergaen ende die goede natuerlijcke wederom comen.

F   Agaricus met azijn opent ende gheneest die verherde ende die vertopte milten.

G   Agaricus drooghe sonder vochticheyt ghegheeten sterckt die crancke maghe/ beneempt dat walghen ende ripsenen ende doet die spijse verteeren.

H   Agaricus es oock een medecyne die goet ende bequaem es tot alle oude cortsen om tlichaem te purgerene/ ende tot die wormen/ ende es seer goet in die medecynen ghebruyckt diemen tseghen eenich fenijn ende vergiftheyt ingheeft.

Hindernisse

Agaricus es traech van werckinghe ende te veel inghenomen maeckt die inwendige leden weeck.

Beeteringhe

Agaricus wordt ghebeetert alsmen daer toe Gengebeer doet oft Sal gemma/ ende sonderlinghe alsmen hem met syrope van azijn Oxymeli gheheeten ingheeft.

 

^Naar het begin van deze pagina