Deel 6 Van der boomen, haghen, ende alle houtachtighe gewassen, en van huerder vruchten, gummen ende sapen ondersceet, fatsoen, naem, natuere, cracht ende werkinghe PlantenAlfabetisch
De Thelycrania (zo bij
Theophrastus, letterlijke betekenis: vrouwelijke Crania) is de Cornus foemina, ook
Opulus genaamd (Columella), in oud-Vlaams: wilde Vlier
[780] Die Cornoelieboomen wassen somtijts om hooghe/ ende worden redelijck groot/ ghelijck andere ghemeyne boomen/ en somtijts blijft hy neer/ ende groeyet in maniere van den haghen/ ghelijck sommige andere wilde boomachtighe ghewassen. Het hout van desen boomen es seer hert. Tbloeyesel es bleeckgeel. Die vruchten sijn schoon root/ lanck/ ghefatsoeneert ghelijck Olijfkens/ maer mindere/ ende in elck leyt eenen steen ghelijck in die Oliven.
Plaetse
Die Cornoelieboomen wassen tot veel plaetsen van Duytschlant in dwilt/ ghelijck andere haghen/ Hier te lande worden sy in sommighe hoven ghevonden.
Tijt
Die Cornoelieboom bloeyet vroech in die Meerte/ oft vroegher/ ende daer naer comen die bladeren voort. Die vruchten worden rijp in Oostmaent.
Naem
Dese boom wordt gheheeten in Griecx Crania ende Thelycrania/ In Latijn Cornus/ In Hoochduytsch Cornelbaum/ Thierlinbaum ende Kurbeerbaum/ In Neerduytsch Cornoelieboom/ In Franchois Cornillier ou Cornoillier.
Natuere
Cornoelien sijn cout drooghe ende tsamen treckende van natueren.
Cracht ende werckinghe
A Cornoelien in spijse oft andersins ghebruyckt/ sijn goet tot den loop des buycx ende
[781] root melizoen/ ende sy stercken die weecke maghe die verhit es.
B Die bladeren ende ionghe soppekens van den boomen/ heylen ende ghenesen die versche wonden/ ende stelpen dat bloeyen
daer op gheleyt als Galenus scrijft.