Plantenfoto's

Kijk eens

op Wolverlei

• https://wolverlei.photoshelter.com/search?I_DSC=
  Anchusa+arvensis&I_DSC_AND=t&_ACT=search

op Bioweb KULAK

• https://kulak.kuleuven.be/bioweb/index.php?lang=nl&detail=27&titel=
  Anchusa%20arvensis%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20-%20kromhals

Informatie en verkrijgbaarheid op Plantago

• https://plantago.nl/plantindex/plant/BO/A/1/
  anchusa-arvensis/22215.html

op internet

• https://duckduckgo.com/?t=ffab&q=
  Anchusa+arvensis&iax=images&ia=images

Anchusa azurea - Blauwe ossentong - Ossentonghe, cleyne tamme

Kijk eens

op Blaichs homepage

• http://www.guenther-blaich.de/pflseite.php?par=Anchusa+azurea&lan=D&grp=a

Informatie en verkrijgbaarheid op Plantago

• https://plantago.nl/plantindex/plant/BO/A/1/anchusa-azurea/416.html

op internet

• https://duckduckgo.com/?t=ffab&q=Anchusa+azurea&iax=images&ia=images

Anchusa officinalis - Gewone ossentong - Ossentonghe, groote tamme

zie

• Anchusa officinalis

Kijk eens

Plantengids Bioweb KULAK

• https://kulak.kuleuven.be/bioweb/index.php?
  lang=nl&detail=28&titel=
  Anchusa%20officinalis%20%20
  %20%20%20%20%20%20%20%20-%20gewone%20ossentong

op Blaichs homepage

• http://www.guenther-blaich.de/pflseite.php?par=
  Anchusa+officinalis&lan=D&grp=a

op Wolverlei

• https://wolverlei.photoshelter.com/search?I_DSC=
  Anchusa+officinalis&I_DSC_AND=t&_ACT=searchs

Informatie en verkrijgbaarheid op Plantago

• https://plantago.nl/plantindex/plant/BO/A/1/
  anchusa-officinalis/426.html

op internet

• https://duckduckgo.com/?t=ffab&q=
  Anchusa+officinalis&iax=images&ia=images

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 3 Bladzijde 8

Tgheslachte

Der Ossentonghen zijn veel gheslachten/ ende bysondere drije (naer dat Dioscorides schrijft) waer af die twee tame ossentonghen/ ende die derde wilde ossentonghe oft scaeps tonghe ghenaempt wordt. Som andere volghende Nicandrum ende begrijpende dat Echion mede/ stellen vier gheslachten van

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 3 Bladzijde 9

[9]   desen cruyden. Diesghelijck doen oock Galenus/ Paulus en Aetius/ maer in plaetse van Echion/ zoo stellen zy voor tvierde gheslachte die ghemeyne Hon(dt)stonghe in Griecx Lycopsis ghenaemt/ wy volghende Dioscoridem/ sullen ierst van die drije gheslachten van Ossentonghen schrijven/ ende daer naer van dat Echion/ en dan van die ghemeyne Hontstonghe.

Tfatsoen

1   Dat ierste gheslachte datmen groote tamme Ossentonghe nuempt/ heeft langhe/ rouwe swertgruene hayrachtighe ende stekende bladeren/ de bladeren van Lattouwe schier ghelijckende/ maer langher en voor scerper. Sijn stelen zijn rouw hayrachtich/ en wassen twee oft drye voeten hooch/ ende daer aen wassen veele schoone bloemkens elck in vyven ghesneden/ ghelijck een radeken aen te siene/ van coluere in dierste voortcomen schoon licht purpere/ ende daer naer hemelblauw/ ende als die af vallen/ zoo comen daer in die hayrachtighe huyskens drie oft vier langhachtighe grauw corenkens voort/ die vol rimpelen en fronselen zijn. Die wortel es lanck/ slecht ende van buyten bruyn.

2   Die cleyne tamme Ossentonghe es den voorschreven van rouwen hayrachtighen bladeren/ stelen/ en wortelen ghelijck/ maer in alder manieren veel mindere/ want zijn stelen zijn corter ende zijn bladeren cleynder en smaelder. Die bloemkens zijn ghefatsoeneert ghelijck die andere/ maer zijn minder ende van coluere seer bruyn peersch/ tsaet es den anderen ghelijck/ maer minder en swerter.

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 3 Bladzijde 10

[10]   3   Dat derde wilt gheslacht es den voorgheschreven ende sonderlinghe den tweesten ghelijck/ maer zijn bladeren zijn rouwer/ minder/ en smaelder/ die bloemkens zijn licht hemelblauw/ ghefatsoeneert ghelijck die bloemen vanden anderen/ maer veel mindere. Tsaet es bruyn ende cleyn/ die wortel es dun ende lancachtich.

Plaetse

1   Die groote tamme ossentonghe/ wast in som plaetsen/ als in Loreynen/ bij Nancie etcet. In die beste ende vetste coren velden van huer selven/ hier te lande wordt zy ghemeynlijck in die hoven ghevonden.

2   Dat tweede gheslacht wast oock in sommighe plaetsen van Duytschlant ghenoech in twilde/ hier te lande eest luttel bekent ende en wordt niet dan in sommighe hoven ghevonden.

3   Dat wilt gheslacht/ wast hier te lande over al in maghere en santachtighe coren velden.

Tijt

Die ossentonghen bloeyen in wedemaent/ hoymaent ende ooghstmaent/ en tusschen dien tijt leveren zy huer saet.

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 3 Bladzijde 11

Naem

[11]   Dese drye cruyden worden in Griecx ende in Latijn met eenen naem Anchusa ghenaempt/ ende inder Apoteken Buglossa en lingua bovis/ ende daer naer in Hoochduytsch Ochsenzunge/ in onse talen Buglosse en Ossentonghe/ in Franchois langue de beuf. Hoe wel nochtans dat dese cruyden die rechte Buglosse niet en zijn/ want die rechtvaerdighe Buglosse: es die Bernagie (daer wy hier naer af schrijven sullen) ghelijck van Nicolao Leoniceno/ Joanne Manardo/ ende andere gheleerde dees tijts claerlijck bewesen es/ die grootelijcken ghearbeyt hebben om dese cruyden tot hueren rechtvaerdighen naem te bringhene/ hoe wel zy tselve tot noch toe niet en hebben kunnen ghedoen/ want dat sommighe meynen dese te wesene dat Cirsion/ ende som andere dat Echion van Dioscorides beschreven/ es der waerheyt seer luttel ghelijck/ aenghesien dat zy met die beschryvinghe van Cirsion niet/ ende van Echion seer luttel overcomen/ immers veel min ghelijcken/ dan der beschrijvinghe van Anchusa die zy in alder manieren ghelijck zijn/ ghelijck wy dat in onse latijnsche annotatien oft aenteekeninghen breeder met goede en merckelijcke redenen bewesen hebben.

1   Dat ierste gheslachte van desen cruyden/ wordt in Griecx ende in Latijn ghenaempt Anchusa by toe name Calyx en Onoclia. In duytsche nuemense wy groote tamme Ossentonghe.

2   Dat tweeste/ heet Anchusa Alcibiadium en Onochelos/ ende met ons/ cleyne tamme Ossentonghe.

3   Dat derde/ en heeft anders ghenen naem dan Anchusa/ ende dat heeten wy cleyne wilde Ossentonghe/ tot onderscheet van dat Echion dat nu van sommighen groote wilde Ossentonghe beghint ghenaempt te wordene/ van som andere wordet Scaeps tonghe ghenaempt.

Natuere

1   Die groote Ossentonghe ende sonderlinghe die wortel es van complexien wat cout en drooghe/ maer en es niet verre van den middelste ende ghetemperde complexie gheweken.

2, 3   Die tweede ende die derde sijn van ghelijcken natueren/ maer wat warmer.

Cracht en werckinghe

1
A   Die wortele van die groote Ossentonghe met olie ende was ghemenghelt/ es goet teghen verbrantheyt ende oude sweringhen. Met sijn tervwen bloemen/ gheneest zy het wilt vier/ ende met eedick ghewreven/ alderhande ieucksel ende heete crauwagien.

B   Dese wortele in wijn/ voor den ghenen die sonder cortse zijn/ oft in mee voor den ghenen die cortsachtich zijn/ ghesoden ende ghedroncken/ es goet voor die geelesucht/ verstopte milt/ ende voor die pijne der lendenen ende der nieren.

C   Die bladeren in wijn ghesoden/ stelpen den loop des buycx.

2
D   Dat tweede gheslachte es seer crachtich tseghens alle fenijn van wilde ghedierten/ ende sonderlinghe van slanghen en nateren/ hoe ende in wat manieren dattet ghebruyckt wordt/ tzy in spijse/ oft in drancke/ oft over tlichaem ghedraghen.

3
E   Die wortel van dat wilt/ met Hysope en Kersse ghedroncken/ iaecht af ende doodet die breede wormen die in tsmenghens lijf groeyen.

F   Van dezen cruyden ende sonderlinghe van die tamme schrijven die medecijns deser tijt/ dat zy het herte stercken/ verlichten ende alle swaerheyt daer uut veriaghen. Ende dat die bloemen in wijn gheleyt oft conserve daer af ghemaeckt/ seer goet zijn alle bedroefde/ swaermoedighe/ benaude/ melancholieuse menschen.