[42] 1 Dat groot Conyza heeft ronde witte wollachtighe stelen onderhalf elle hooch wassende/ en lanckachtighe saechte/ wollachtighe oft hayrachtighe bladeren. Sijn bloemen wassen aen dopperste vanden stelen den Chamille bloemen van fatsoene ghelijck/ maer meerder/ ende rontsomme ende binnen in midden bruyn geel van coluere/ die als zy rijp worden in wollachtich saet veranderen en met den winde wech vlieghen.
2 Dat cleyn Conyza en wast niet over den spannen oft voet hooch/ ende es den voorschreven ghelijck/ dan alleen minder. Sijn bloemen zijn oock bruyn geel/ maer alleen gelijck dat middelste van den Chamille bloemen oft ghelijck die bloemen van Reijnvaer. Beyde dese cruyden zijn van stercken ruecke/ ende dat groot es swaerder van ruecke/ ende dat cleyne stercker en liefelijcker.
3 Noch esser een gheslacht van Conyza dat derde ende dmiddelste tusschen die twee andere/ dat minder es dan dat groot/ ende meerder dan tcleyne/ anders den anderen ghelijck/ meer stinckende dan die voorgheschreven.
Plaetse
Dat groot en cleyn Conyza wast in vochtighe grasachtighe neerten/ ende ontrent den watercanten/ dat derde wast op dorre plaetsen.
Tijt
Sy bloeyen in laetste van Hoymaent/ ende in Ooghstmaent.
Naem
Dese cruyden worden in Griecx gheheeten Conyza. In Latijn van Plinius tot
[43]som plaetsen Cunila en Cunilago. Van Theodorus Gaza Policaria en Pulicaria. Inder Apoteken zijn zy onbekent. In Hoochduytsch worden zy van sommighen Durwurtz en Donnerwurtz ghenaempt.
1, 2 Dat groot heet Theophrastus Conyza manneken/ ende dat cleyn Conyza wijfken.
Natuere
Tgroot ende cleyne zijn drooch en warm tot in den derden graet: dat derde es den anderen van natueren ghelijck/ maer niet zoo warm.
Cracht en werckinghe
A Die bladeren en bloemen van Conyza in wijn ghesoden/ ende ghedroncken/ doen sterckelijck den vrouwen huer natuerlijcke cranckheyt comen/ en iaghen die doode vruchten af.
B Sy zijn oock goet teghen die couwpisse en droppelpisse/ en teghen die geelsucht/ en teghen die pijne en weedom des buycxs.
C Dese bladeren ende bloemen met eedick alleen inghenomen/ zijn goet teghen die vallende sieckte.
D Dwater daer Conyza in ghesoden es/ es goet den vrouwen die weedom in die moedere hebben om daer inne in een sweetcuype te sittene.
E Die bladeren ghewreven/ zijn goet gheleyt op beten en steken van fenijnnighen ghedierten. Dijsghelijck op wonden en coude ghezwillen.
F Dit cruyt met olie vermenght ende tlichaem daer mede bestreken doet die coude huyveringhen achter blijven.
G Conyza waer dat zy gheleyt/ ghestroyet oft ontsteken wordt/ veriaeght alle fenijnnighe ghedierten/ ende doodt die vloyen.