Beginpagina van Plantaardigheden.nl
Actuele toepassingen van planten
© Wolverlei Tekst en Beeld –  Martin Stevens
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Plantenfoto's

   

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

   
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt
28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 1 capitel 26, bladzijde 47-44 (is in werkelijkheid 48)  Zie volgende pagina »

Van Ooghentroost.   Cap. xxvi.

Tfatsoen

1   Oghen troost es cleyn neer schoon cruydeken/ niet over een spanne hooch wassende met veele stelkens en tacxkens/ met cleyn swertgruene rontsomme ghekertelde bladerkens/ dick beset. Sijn bloemkes zijn cleyn en wit inwendich met geel en purpur besprenght/ die wortel es cleyn/ dun/ en veeselachtich.

2   Noch vintmen een ander cruyt dat oock Ooghentroost van sommighen gheheeten wordt/ hoe wel nochtans dattet gheen recht Ooghentroost en es/ ende dit wast eenen voet hooghe oft hoogher/ en heeft ronde steelkens met veel aenwassende zijde tacxkens/ daer aen wassen cleyn smalle lanckachtighe bladerkens/ meest altijt neederwaerts hanghende. Sijn bloemen zijn root van coluere. Die wortel es cleyn ghelijck aen dat andere Ooghentroost. Ende dit hebben wy hier by willen schrijven en verclaren om datmen donderscheet van beyden leeren kennen en mercken zoude/ ende niet deen voor dandere trecken oft ghebruycken zoude/ want dat tweeste Ooghentroost/ en heeft die cracht niet die dat oprecht Ooghentroost heeft.

Plaetse

Ooghentroost wast in dorre beempden/ grassachtighe straten/ en dorre weyden/ daer

 

(44=)[48]   die sonne veel schijnt.

Tijt

Ooghentroost beghint te bloeyen in Ooghstmaent ende het bloeyet tot in Herfstmaent toe/ en in sommighe vroeghe iaren wordet in Hoymaent met bloemen ghevonden/ ende als dit cruyt in zijn bloeme es/ dan salment plucken en drooghen.

Naem

Dit cruyt wordt in Latijn gheheeten Euphrasia, en van sommighen Ophthalmica, en Ocularis, en van som andere Euphrosyne. In Hoochduytsch heetet Augentroost. In Neerduytsch Ooghentroost. In Franchois Euphrase.

Natuere

Ooghentroost es werm en drooghe van natueren tot bycans in den tweeden graet.

Cracht en werckinghe

1
A
  Ooghentroost ghestooten en op die ooghen gheleyt/ oft sap daer af met wijn uutgheperst in die ooghen ghedruypt/ neempt wech ende gheneest die donckerheyt van den ooghen ende maeckt claer ghesichte.

B   Tselve doet oock tpoeder van drie deelen Ooghentroost ghedroocht ende een deel foelien tsamen ghepoedert een leepel vol tsmorghens al drooghe oft met suycker/ oft met witten wijn inghenomen. Ende in dijer manieren ghebruyckt zoo stercket oock die memorie seer/ ende doet sterckelijck onthouwen.

C   Ooghentroost in wijn ghesoden/ en ghedroncken/ es oock goet teghen die geelsucht.

2
D
   Dat ander Ooghentroost en es nerghens toe nut oft bequaem/ ende wordt in die medecijne niet ghebruyckt.