Plantenfoto's

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 45 Bladzijde 81

Tfatsoen

Vlas heeft eenen teeren steel/ met cleyn smalle scerpe bladerkens becleet/ die in opperste in cleyn corte steelkens verdeylt es/ daer op wassen schoon hemelblauw bloemkens/ ende als die vergaen zijn/ ronde knoppekens oft bollekens/ daer in bruyn breet vet en glattich saet leyt.

Plaetse

Vlas wordt hier te lande in vette saechte aerde op neer en vochtachtighe velden ghesayet.

Tijt

Het bloeyet in Meye ende in Braeckmaent.

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 45 Bladzijde 82

Naem

[82]   Vlas wordt in Griecx ende in Latijn Linum gheheeten/ ende met dijen naem eest in der Apoteken bekent/ ende naer dijen naem coemet dat ghene dat van Vlas ghemaeckt wordt/ lijnen gheheeten wordt/ als lijnen doeck/ en lijnen laken. In Hoochduytsch heetet Flachsz. In Franchois Lin/ naer den Latijnschen naem.

Natuere

Tsaet van Vlas dat in der medecijnen ghebruyckt wordt/ es werm tot in den iersten graet/ ende middelmatich in vochticheyt ende droochte.

Cracht en werckinghe

A   Lijnsaet in water ghesoden ende in een maniere van een pappe oft plaester ghebruyckt versaecht alle pijne en weedom/ het vermorwt alderhande coude herde geswellen/ apostumatien aen die ooren/ aen den hals/ en andere leden des lichaems.

B   Lijnsaet met vijghen vermenght/ maeckt rijp ende doet uutbreken alderhande apostumatien. Het treckt oock doornen en splinters uut/ met die wortel van wilden Concommeren ghemenght/ ende daer op gheleyt.

C   Lijnsaet heylt/ gheneest/ ende doet af vallen rouwe quade naghels aen handen en voeten/ met alzoo veel kersse ende wat huenichs daer op gheleyt. Het verdrijft oock alderhande vlecken ende plecken in daensicht alst rouw ghestooten ende daer op ghestreken wordt.

D   Wijn daer Lijnsaet inne ghesoden es/ bescermt ende bewaert die sweeringhen dat zy niet en vervuylen oft innewaerts en eten/ als zy daer mede gewasschen worden

E   Dwater daer Lijnsaet inne ghesoden es/ scerpt het ghesichte/ dicwils in die ooghen ghedruypt.

F   Dit selve water met een clisterie in die dermen oft moedere ghedaen/ versuet die pijne en weedom der dermen ende der moedere/ ende heylt en gheneest dat in die selve leden ghequetst es.

G   Lijnsaet met huenich vermenght ende inghenomen/ suyvert die borst ende versuet den hoest/ ende met rosynen gheten eest goet voor den ghenen die uutdrooghen.

Hindernisse

Lijnsaet inghenomen es der maghen quaet en teghen/ het belet het verteeren van der spijsen ende het maeckt veel wints.