Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 2 capitel 3, bladzijde 186-187  Zie volgende pagina »

Van Steen vilieren.   Cap. iii.

Tfatsoen

 

Steen vilieren es een boomachtich ghewas winter ende zoomer duerende/ sijn stelen sijn houtachtich ende hert met veel aenwassende syde tacxkens/ daer aen wassen langhe smalle gruene bladerkens. Die bloemkens wassen op dopperste van den stelen/ ende sijn schoon geel van coluere/ van ruecke liefelijck/ ende elck besonder bloemken es in vier bladerkens ghesneden. Ende als dese bloemkens vergaen/ zoo volghen daer langhe hauwkens naer/ daer in breet geel saet wast.

 

Plaetse

[187]   Steen vilieren wassen op oude mueren ende daken/ ende worden in die hoven gheplant.

Tijt

Steen vilieren bloeyen in Aprill ende in Meye.

Naem

Steen vilieren sijn een gheslachte van Violetten ghenaempt in Griecx Leucoion/ dat in Latijn gheheeten wordt Leucoion Luteum/ ende van Serapio ende in die Apoteke Reyn. Van Plinius (die dit van Viola alba dat es Leucoion sceydt) Viola lutea. In Hoochduytsch geel Violaten. Hier te lande geel Vilieren/ ende Steen vilieren. In Franchois Girofflee iaulne.

Natuere

Steen vilieren sijn werm ende drooghe van natueren ende subtijl van substantien.

Cracht en werckinghe

A   Steen vilieren ghedroocht ende in water ghesoden/ lossen die urine/ ende bringen den vrouwen huer natuerlijcke cranckheyt/ ende ghenesen die verherde apostumatien van der moedere/ alsmen daer in/ in een bat oft sweetcuype sidt/ oft daer mede stooft.

B   Die selve bloemen met olie ende was ghelijck een plaester vermenght/ ghenesen die cloven van den eersderm/ ende van dat fondament/ ende heylen die oude sweeringhen.

C   Steen vilieren met huenich vermenght ghenesen die oude ende quade sweeringhen ende ulceratien des monts.

D   Tsaet van Steen vilieren een half loot swaer met wijn ghedroncken/ doet den vrouwen huer natuerlijcke cranckheyt comen/ ende iaecht af die secondine/ ende die doode vruchten. Tselve doet oock het saet met een pessus in die moeder gheset.

E   Tsap van Vilieren in die ooghen ghedruypt/ verteert/ verdrijft ende neempt af/ alle vlecken/ plecken/ ende donckerheyt van den ooghen.

F   Die wortel met eeck dat es azijn/ ghestooten/ gheneest die verherde milten daer op gheleyt.