Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 25 Bladzijde 216

Tgheslacht

Van dese bloemen vindtmen hier te lande twee gheslachten/ Groot ende cleyne. Die groote wassen mans lengde hooch ende bloeyen seer spade/ die cleyne blyven neer ende brenghen huer bloemen seer vroech.

Tfatsoen

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 25 Bladzijde 217

[217]   1   Die groote Thunis bloemen hebben hooghe langhe bruyn roode gheribde en gheknoopte stelen acht oft neghen voeten hooch wassende/ met veel aenwassende syde scuetkens/ uut elck ledt altijt twee/ daer aen wassen groote langhe bladeren van vele langhe smalle rontsomme ghekerfte bladerkens ghelijck vluegelkens uutghesprayet ende tseghen een staende vergaert/ in alder manieren den bladeren van Reynvaer ghelijck. Die bloemen wassen ten eynde van den stelen uut ronde langhe huyskens/ ende sijn van coluere bove heel bruyn rootgeel/ van onder bleeckgeel. Als dese bloemen vergaen soo brengen die ronde huyskens lanck smal swert saet/ dat daer in besloten wast.

2   Die cleyne Thunis bloemen sijn van stelen/ bladeren/ bloemen ende sade den voorgescreven ghelijck/ alleen in alle wesen mindere/ niet veel over een voet hooch wassende. Beyde dese gheslachten met bladeren ende bloemen sijn seer onliefelijck ende sterck van ruecke sonderlinghe als zy ghewreven oft ghebroken worden.

Plaetse

Dese bloemen wassen in Afrycken ende sijn van daeren in dit landt ghecomen/ naer dat die aldermachtichste ende alder vroomste Carolus Keyser die vijfste tlandt ende die stadt van Thunis ghewonnen heeft/ hier te lande worden sy in die hoven ghesayet.

Tijt

2   Die cleyne Thunis bloemen beghinnen te bloyen in Aprill oft Meye/ ende bloeyen voort alle den zoomer duer.

1   Die groote bloeyen ierst in Ooghstmaent.

Naem

Dese bloemen mach wel in Latijn Flos Aphricanus gheheeten worden/ want uut Aphrica is zy ierst hier in tlandt ghecomen. Die Hoochduytschen heeten dese bloeme Indianisch Negelin ende daer naer wordt zy in Latijn Flos Indianus/ ende in Franchois Oeilletz d’Indie gheheeten. Hier te lande worden zy Thunis bloemen ghenaempt.

Natuere ende hindernisse

Thunis bloemen sijn seer quaet ende fenijnnich/ van natueren den menschen enden den beesten scadelijck ende hinderlijck/ ghelijck ick dat by experientie bevonden hebbe sonderlinghe aen een ionghe catte die ick dese bloemen met verschen keese wel ghemengelt inne ghegheven hebbe/ van den welcken die selve catte eer yet lanck seer gezwollen es ende corts daer naer ghestorven. Ende om dit te proevene heeft my beweecht tgene dat ick aen een ionck kint ghesien hadde/ dat dese bloemen afghepluckt ende in zynen mont ghenomen hadde/ waer af terstont die lippen ende die mont rontsomme opgeloopen ende seer gheswollen es gheweest/ ende binnen eenen dach oft twee daer naer seer scorft gheworden/ ghelijckerwijs dicwils ghebuert den ghenen die de pijpen van Cicuta dat is scheerlinck in den mont ghenomen hebben/ waer uut dat wel blijckt dat dit cruyt met sijnen bloemen van Thunis/ seer fenijnnich is ende Cicuta van natueren ghelijck/ dat oock eens deels te mercken es uut sijnen onliefelijcken seer stercken ende stinckende rueck/ den ruecke van Scheerlinck niet seer onghelij