Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Convallaria majalis - Lelietje-van-dalen

Maianthemum bifolium - Dalkruid

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 26 Bladzijde 218

Tfatsoen

Convallaria majalis - Lelietje-van-dalen Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Lilium Theophrasti, Lilium convallium, Lelieken van den dale (Meyebloemken, Meybloemken) 1644 Vlaams: Lelikens van den dale, Mey(en)bloemkens 1616 Latijn: Lilium convallium 1554/1557: Lilium convallium, Lilium Theophrasti, Lis de valées, Meybloemkens, Meyenblumle, Muguet (grand)

[218]   1   Meyebloemkens hebben twee groene effene bladeren den bladeren van witten Lelien ghelijck maer minder ende teerder/ tusschen den welcken eenen kalen steel wast ontrent een palme oft spanne lanck/ daer aen seven oft acht oft meer/ ronde schoone sneewitte bloemkens hangen/ die van ruecke sterck ende lieffelijcken sijn volnaer ghelijck die Lelien rieckende. Als dese bloemkens afvallen zoo comen daer schoone roode besikens voort/ den besikens van Spargen ghelijckende. Die wortel es veeselachtich ende hier en daer cruypende.

Maianthemum bifolium - Dalkruid Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Unifolium, Eenbladt 1644 Vlaams: Eenbladt 1616 Latijn: Unifolium 1554/1557: Eenbladt, Einblat, Unefueille, Unifolium

2   Van der voorghescreven Meyebloemkens gheslacht schijnt oock wel te wesene dat Eenblat/ dyens bladt den grootsten bladeren van Veyl wat ghelijck is/ met vele ribbekens ghelijck die bladeren van Wechbree duertoghen/ van welcken altijt maer een uut der aerden voortcoemt/ behalven als dit cruyt bloemen ende saet levert/ want dan zoo brenghet voort aen een teer rondt steelken twee gelijcke maer mindere bladerkens/ deen boven dandere/ boven die welcke cleyne witte bloemkens wassen den Meyebloemkens ghelijck maer mindere ende niet sonderlinghe rieckende/ naer die welcke cleyne ronde besikens wassen die ierst wit sijn ende naemaels root. Die wortel es seer dun ende cruypende.

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 26 Bladzijde 219

Plaetse

[219]   Meyebloemkens ende Eenbladt wassen in die bosschen/ daer lombre is.

Tijt

Beyde dese gheslachten van cruyden/ bloeyen in Meye.

Naem

Dat Meyebloemken wordt nu ter tijt in Latijn gheheeten Lilium convallium/ dat is Lelieken van den dale. In Hoochduytsch Meyenblumlin. In Franchois Muguet. Ende zy sijn sonder twijfel een gheslacht van Lelien/ ende onder die selve dat ierste gheslacht/ daer Theophrastus af scrijft dattet terstont naer die Violetten bloeyet.

2   Dat ander gheslacht van bloemen wordt nu ter tijt in Latijn gheheeten Unifolium. In Hoochduytsch Einblat. Hier te lande Eenbladt/ ende schijnt wel te wesene een gheslacht van Meyebloemkens aenghesien dattet van bloemen ende sade hem ghelijck is.

Natuere

Meyebloemkens sijn werm ende drooghe van natueren den Lelien ghelijck.

Cracht ende werckinghe

A   Van den Meyebloemkens wordt ghescreven dat het water daer af dat met goeden stercken wijn ghedestilleert is/ een lepel vol inghegheven/ die spraek wederom doet comen den ghenen die van die Popelsie gheraeckt sijn/ ende dattet goet is tseghen die lammicheyt ende fledercijn ende dattet therte seer sterckt.

B   Tselve water/ alzoo men seyt/ sterckt die memorie/ ende doet die selve wedercomen als zy cranck is.

C   Oock scrijft men den selven water toe dattet seer goet in die roode ende loopende ooghen ghedruypt is.

2
D   Die wortel van Eenbladt wordt ghehouwen van sommighen dees tijts/ voor een kostelijck ende seer sonderlinghe dinck ende remedie tseghen die sieckte der pestilentien/ ende alle verghiftheyt/ alsmen tpoeder daer af een half vierendeel loots swaer met goeden wijn oft azijn oft met beyde tsamen/ naer ghelegentheyt van den siecken in neempt ende daer mede gaet ligghen ende wel sweet.

E   Eenbladt met sijnder wortel is goet gheleyt op die versche wonden/ bewaert ende bescermt die selve van alle verhittinghen ende apostumatien.