Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 2 capitel 63, bladzijde 284-285  Zie volgende pagina »

Van Balseme.   Cap. lxiii.

1  

Tanacetum balsamita - Balsemwormkruid

 

Achillea ageratum - Tuinbertram - Balseme, cleyne

zie

Balsamita minor, Hepatorium Mesue, Elychrison, cleyne Balseme
  • 1644 Vlaams: Balseme (Kleyne)
  • 1616 Latijn: Balsamita minor
  • 1554/1557: Ageratum de Dioscoride, Balsamita minor, Balseme (cleyne), Coq petit, Elichrysum, Eupatorium Mesue, Hepatorium Mesue, Herba divae Mariae, Herba Giulia

Kijk eens

Informatie en verkrijgbaarheid op Plantago

op internet

 

Tgheslacht

Balseme es tweederlije/ groot ende cleyne/ die van ruecke bloemen ende saet malcanderen ghelijck sijn.

Tfatsoen

Tanacetum balsamita - Balsemwormkruid

Balsamita maior (Balsamita), groote Balseme
  • 1644 Vlaams: Balseme (Groote)
  • 1616 Latijn: Balsamita maior
  • 1554/1557: Balsamita maior, Balseme (groote), Coq grand, Frauwenkraut, Herba divae Mariae, Lassulata, Menta Graeca, Panaces chironium Theophrasti, Salvia Romana

[285]   1   Die groot Balseme heeft ronde herde dunne stelen/ daeraen wassen langhe breedachtighe wit gruene bladeren/ rontsomme wat maer seer luttel ghekerft. Die bloemen wassen met croonkens veel by een ende sijn ronde geele knoppekens in veel manieren van fatsoene ende wesen den bloemen van Reynvaer ghelijck maer mindere. Die wortel es faselachtich vele tacxkens ende steelkens voortbringhende/ ende iaerlycx nieuwe scuetkens uutworpende. Dit heel cruyt es van eenen stercken liefelijcken rueck/ ende bitterachtich van smaecke.

2   Die cleyne Balseme/ es van stelen/ bloemen/ sade/ ruecke ende smaecke der ierster ende grootter Balseme seer ghelijck/ maer in als minder ende niet soo hooch wassende. Die bladeren sijn veel minder/ smaelder ende rontsomme seer diep ghekerft. Die wortel es oock faselachtich ende iaerlijcx nieuwe scuetken voortbringhende.

Plaetse

Beyde dese gheslachten van cruyden worden hier te lande in die hoven gheplant/ ende dat ierste es schier in alle hoven seer ghemeyn.

Tijt

Balsemen bloeyen in Hoymaent ende in Ooghstmaent.

Naem

1   Dat ierste gheslacht wordt gheheeten in Latijn Balsamita maior. In die Apoteken hier te lande Balsamita. In Hoochduytsch Frauwenkraut. In Neerduytsch Balseme.

2   Dat ander gheslacht hebben wy Balsamita minor/ dat es cleyn Balseme genaempt/ dat nu ter tijt van sommighen Hepatorium Mesue/ ende van sommige andere Elychrison gheheeten wordt/ maer dat deser beyde meyninghen niet goet en sijn/ salmen in onse Latijnsche Annotatien verclaert vinden.

Natuere

Beyde dese cruyden sijn werm ende drooch tot in den tweeden graedt/ ghelijck hueren rueck ende bitterachtighen smaeck bewijst.

Cracht ende werckinghe

A   Die bladeren van die groote Balseme alleen oft met den sade van wilden Pastinaken in wijn ghesoden ende ghedroncken ghenesen dat crimpsel des buycx ende stelpen dat root melizoen.

B   Die conserve van den bladeren met suycker ghemaeckt/ verwermt ende drooght die herssenen/ opent die verstoptheyt van der selver/ ende es seer goet tseghen den loop ende gheweldighen vloet van den catarren/ een boon groot inghenomen.

C   Dit selve cruyt wordt oock ghelijck Savie ende dyerghelijcke cruyden in die spijsen/ sonderlinghe in die eyercoecken ghebruyckt ende es daer seer dienstelijck ende smaeckelijk in.

2
D  
Die cleyne Balseme ghelijck zy van ruecke ende smaecke des grooter ghelijck es alzoo es zy oock van crachten ende werckinghen/ ende mach altijt voor die groote ghenomen ende ghebruyckt worden.

 

^Naar het begin van deze pagina