Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 2 capitel 97, bladzijde 338-339   Zie volgende pagina »

Van Galbanum.   Cap. xcvii.

1  

Ferula gummosa en andere Ferula-soorten - Galbanum

Ferula gummosa en andere Ferula-soorten - Galbanum

Galbanum: sap van een Ferula van Medien (Metopium)
  • 1644 Vlaams: (gom) Sagapenum
  • 1616 Latijn: (gom) Sagapenicum, Sagapenum

Galbanum es een gumme oock van een gheslacht van Ferula in Syrien wassende/ die Metopium ghenaempt wordt. Ende die beste van deser gumme es die vet ende taeye/ niet vochtich oft drooch die suyver es ende swaer van ruecke ende daer gheen houtachtighe splinters in ghemenght sijn.

Naem

Dese gumme heet in Griecx Chalbanon. In Latijn ende in die Apoteke Galbanum.

Natuere

Galbanum es van natueren werm tot by naer in den derden graedt ende drooghe tot by den tweeden.

Cracht ende werckinghe

A   Galbanum es goet tseghen die verouderden hoest/ swaericheyt ende cortheyt van adem ende tseghen dat suchten. Ende dient seer wel den ghenen die van binnen ghequetst sijn/ oft eenich ledt vercrompen oft ghespannen hebben/ inghenomen.

B   Dese selve gumme met myrrha ende wijn ghedroncken es goet tot alle fenijn tzy van binnen inghenomen/ oft van buyten met flitsen ende pijlen int lijf ghescoten.

 

[339]   C   Galbanum in der selver manieren ghebruyckt verweckt die natuerlijcke cranckheyt der vrouwen ende iaecht af die doode vruchten. Tselve doet zy van onder gheset/ oft ghebrant ende den roock van onder ontfanghen.

D   Alle fenijnnighe ghedierten veriaeght oock Galbanum met sijnen reuck alst ghebrant wordt/ ende als yemant hier mede bestreken es zoo en kunnen gheen fenijnnighe ghedierten hen ghescaden. Die selve gumme met olie ende saet oft wortelen van Angelica doodet die slanghen ende serpenten als zy daer mede gheraeckt worden.

E   Met sijnen rueck coemt Galbanum oock te helpen den vrouwe die van dopclimmen ende dat opsteyghen van der moeder sieck sijn/ ende den ghenen die met eenighe vallende sieckte beladen sijn/ het doet oock die moeder in sijn plaetse comen op den navel geleyt

F   Galbanum vermorwet/ maeckt saecht/ ende treckt doornen ende splinters ende coude humueren uut ende es myts dyen seer goet ghebruyckt op alle herde coude oude clieren ende gezwellen/ ende in alle salven olien oft plaesteren vermenght die verwermen/ verteere/ doen sceyden/ vermorwen/ apostumatien uut doen breken/ ende doornen ende splinters uuttrecken.

G   Op die herde verstopte milten es dese gumme oock seer goet gheleyt ende ghestreken ende op alle pijne ende weedom der sijden.

H   Galbanum met edick ende salpeteer vermenght verdrijft dat sproet ende die vlecken des aensichts ende der huyt.

I   Galbanum in die gaten van den tanden ghesteken versuet die pijne ende weedom der selver.

 

^Naar het begin van deze pagina