[364] onghelijck maer wat langher. Die wortel es dick lanck ende voosachtich.
Plaetse
Rha wast in die landen boven Bosphorus en Pontus gheleghen by dat revier Rha/ Ende in Barbarien ende Indien als Mesue scrijft. Hier te lande hebben wy tselve ghevonden in den hof van Meester Jaspar van der Heyden tot Loven/ die dit cruyt met neersticheyt ghesayet ende bewaert heeft.
Tijt
In Braeckmaent coemt die bloeme voort.
Naem
Dit cruyt ende sonderlinghe die wortel wordt gheheetenin Griecx Rha en Rheon. In Arabensch Rheu ende Raued oft Rauet/ van
Plinius in Latijn Rhecoma ende Rhacoma.
1 Dat in die landen boven Bosphorus wast heet in Griecx ende Latijn Rha Ponticum oft Rheum Ponticum/ van Mesue Raved
Turcicum/ dat es Rha van Torckien.
2 Dat tweede in Barbarien wassende heet Rha Barbarum/ ende van Mesue ende in die Apoteke Rheubarbarum.
3 Tderde gheslacht van Indien/ wordt ghenaempt Rha oft Rheum Indicum/ en van den Arabenschen meesters Ravetsceni oft
Ravedseni.
Natuere
Rha es werm in den iersten graedt ende drooghe tot in den tweeden ende tsamen treckende van natueren.
Cracht ende werckinghe
A Die wortel van dat Rha Ponticum es goet als Dioscorides scrijft tseghen die opblasinghen/ walginghen ende weekicheyt
van der maghen ende alle pijnen der selver. Ende dient seer wel den ghenen die eenich ledt vercrompen oft ghespannen hebben/ ghebrekelijk van lever oft van milte sijn/ die pijne ende weedom in den buyck nieren ende blase hebben. Item tot die ghebreken van der borsten/ van der moeder tseghen die pijne in de hope die men Sciatica heet/ tot dat bloetspouwen/ versuchten/ hicken/ roode melizoen/ buyck loop/ ende tseghen die cortsen ende alle beten ende steken van den fenijnnighen ghedierten.
B Ende tot den selven ghebreken salmen dat Rhaponticum innemen een half loot swaer/ met huenich water oft mee alsmen die cortsen heeft/ met syrope van azijn tseghen die ghebreken van der milten/ met huenich wijn alsmen op die borste ghebreckelick es/ ende sonder eenighe vochticheyt al drooghe als die maghe weeck ende slap es.
C Die wortel van Rha Ponticum met edick vermenght geneest die quade leelicke witte scorftheyt ende verdrijft die dootvervwighe bleecke plecken ende litteekenen des lichaems daer op ghestreken.
D Rhabarbare ende Ravedsceni als Mesue scrijft ontrent een half loot inghenomen iaghen af duer den camerganck die geele
cholerijcke vochticheden/ ende sijn daer duer goet tot alle heete cortsen/ verhittinghe ende verstoptheyt van der levere/ ende tseghen die geelsucht/ ende sonderlinghe alst met weye van melck/ inghenomen wordt oft met eenighe vercoelende wateren ende drancken.
E Rhabarbare es oock van sijn eighen natuere goet tot alle bloetganck van onder oft boven/ ende dient seer wel den ghenen die van binnen ghequetst oft gheborsten sijn/ die ghevallen verreckt oft gheslaghen sijn/ ende die eenich ledt vercrompen oft zenue ghespannen hebben.
F Item Rhabarbare stelpt ende gheneest dat root melizoen ende alle buyck loop alstmen op tvier droocht ende met sap van Wechbree bladeren oft met groven rooden wijn inneempt.
|