[371] met een dicke scorsse bedeckt/ van buyten bruyn ende eerdtverwich/ van binnen meest wittachtich/ ende noch versch wesende niet seer sterck van
ruycke oft smaecke/ maer als zy drooghe es heel sterck ende aromatisch een vette olieachtighe vetticheyt in hebbende.
2 Dat ander Helenium daer Dioscorides noch af scrijft en es niet bekent/ ende dit heeft teere tacxkens lancx die aerde cruypende met cleyne bladerkens ghelijck Linsen becleet. Die wortel es wittachtich vinghers dick/ boven breet ende onder smal.
Plaetse
Alantwortel wast gheerne in dalen van den hooghen landen ontrent die beempden ende nere vochtighe plaetsen/ zy wordt oock
somtijts op drooghe lomberachtige plaetsen/ ende in die bosschen ghevonden. Zy es in Brabant ende Vlaenderen seer ghemeyn en al om wel bekent.
Tijt
Alantwortel bloeyet in Braeckmaent/ ende in Hoymaent/ ende in Ooghstmaent es huer saet rijp. In deynde van Herfstmaent
als stelen ende bladeren vergaen sijn eest den besten tijt om die worttelen te vergarene.
Naem
Dit cruyt heet in Griecx Helenion. In Latijn Inula/ ende als Apuleius scrijft Inula campana/ ende van sommighen Panaces
Chironion/ oft Panaces Centaurion. In die Apoteke Enula campana. In Hoochduytsch Alantwurtz. Hier te lande Alantwortel ende
Galantwortele. In Franchois Enulle campane.
Natuere
Alantwortel noch versch ende groen wesende/ heeft een overvloedighe vochticheyt by huer die ierst uut ghedroocht moet worden eer zy nut oft bequaem es. Ende als zy ghedroocht es zoo es zy werm tot in den derden graedt ende drooch tot in den tweeden.
Cracht ende werckinghe
A Alantwortel ghesoden ende ghedroncken lost die urine ende verweckt die natuerlijcke cranckheyt der vrouwen/ ende es goet den ghenen die van binnen gheborsten oft ghequetst sijn/ ende die eenich ledt vercrompen oft ghespannen hebben.
B Die selve wortel met huenich vermenght ende gheleckt suyvert die borst/ doet die taeye fluymen rijpen ende rijsen/ ende es seer goet tot den hoest ende corticheyt van adem.
C Alantwortel ghepoedert es goet ghedroncken tseghen die beten ende steken van den fenijnnighen ghedierten/ ende tseghen
die winden ende opblasinghen binnen tlichaems.
D Alantwortel gheconfijt es der maghen goet ende bequaem ende doet die spijse verteeren.
E Die bladeren met wijn ghesoden versueten die pijne ende weedom in die hope diemen sciatica heet/ daer op gheleyt. |