[451] 2 Longhencruyt wast aen die mosachtighe boomen en op vochtighe sandachtighe donckere velden.
3,4 Gulden Wederdoot/ Sondauw ende Wolfsclauw wassen op dorre ongheboude waterachtighe heyden ende dyerghelijcke leghe velden ende in sommige donckere bosschen.
5 Ende dat Gulden wederdoot es seer ghemeyn.
6 Zeemosch wast aen die clippen ende steenrootsen in die zee gheleghen zijn.
Naem
1 Dierste gheslacht van desen wordt gheheeten in Griecx Bryon/ ende van sommighen Splachnon. In Latijn Muscus/ van Serapio ende in die Apoteke Usnea. In Hoochduytsch Mosz. In Neerduytsch Mosch/ ende dat beste ende bequaemste tot den ghebruyck der medecynen es dat Mosch dat aen die Cederboom wast/ ende daer naest dat aen den Populier boom ghevonden wordt.
2 Tweede gheslacht wordt nu ter tijt gheheeten Pulmonaria in Latijn. In Hoochduytsch Lungenkraut. In Neerduytsch Longhencruyt. In Franchois Herbe a pulmon.
3 Tderde wordt ghenaempt in Hoochduytsch Gulden widdertodt/ dat es Gulden wederdoot/ van sommighen oock Jungfraw har. Ende wordt van sommighen voor een Polytrichon Apuleianum ghehouwen/ daer nochtans seer cleyne ghelijckenisse mede heeft want Polytrichon Apulei es dat recht Trichomanes van Dioscorides als in onse Latijnsche Annotatien verclaert es.
4 Tvierde gheslacht wordt hier te lande gheheeten Ros solis. In Duytsch Sondauw/ ende van sommighen Sindauw. Item oock van eenighen Loopich cruyt.
5 Tvijfste gheslacht heet in Hoochduytsch Beerlap/ Gurtelkraut/ Seilkraut/ Harschar/ Teuffels clauwen. Hier te lande Beerenclauwen/ ende van sommighen Wijncruyt. In sommighen Apoteken Spica celtica/ ende daer voor van den ongheleerden ghebruyckt/ tot groot achterCruijdeboeck deel van den siecken. Wat naem dattet in Griecx oft Latijn heeft es ons onbekent/ ende daer om heb ick dit ghewas naer onsen ghemeynen naem Lycopodion/ dat es Pes lupi ghenaempt.
6 Tseste gheslacht es ghenaempt in Griecx Bryon Thalassion. In Latijn Muscus marinus/ dat es in Duytsch Zeemosch ende wordt in die Apoteken Corallina gheheeten/ dat es Coraelcruyt/ ende van sommighen ongheleerden Soldanella/ daert gheen ghelijckenisse mede en heeft.
Natuere
1 Mosch es droech van natueren ende tsamen treckende/ sonder merckelijcke hitte oft coude.
2 Longhencruyt es den voorghescreven wat ghelijck maer meer vercoelende.
3,4,5 Gulden wederdoot/ Sondauw ende Wolfsclauw sijn drooghe ende middelmatich in wermte ende coude.
6 Zeemosch es cout ende drooghe en tsamen treckende.
Cracht ende werckinghe
1
A Mosch in water ghesoden es goet om in te baden den Vrouwen die huer natuerlijcke cranckheyt te veel hebben/ in die nuese ghesteken stoppet dat bloeyen/ ende es seer goet ghebruyckt ende ghemenght in alle salven ende olien die stoppende sijn.
2
B Longhencruyt wordt van die ionghe medecijn meesters seer ghepresen tot die ghebreken van der longhene/ ende sonderlinghe tot die verhittinghe ende sweeringhen van den selven ghepoedert ende met water inghenomen.
C Oock scrijft men den Longhencruyde toe dattet met wijn ghesoden ende ghedroncken dat bloetspouwen/ bloetpissen ende die
natuerlijcke cranckheyt der vrouwen stelpt/ ende den loop des buycx gheneest.
D Item Longhencruyt ghepoedert ende in die wonden ghestroytet gheneest die selve ende doet dat bloeyen stelpen ende ophouwen. heete beghinnende gheswillen/ ende op alle pijnen van fledercijn dat vercoelt dient. |