Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3 Wortelen, medecynale cruyden, ende quaden hinderlijcke ghewassen
Planten Alfabetisch

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Paris quadrifolia - Eenbes

• Cruijdeboeck deel 3 capitel 74 Bladzijde 459

Tfatsoen

Paris quadrifolia - Eenbes Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Uva lupina, Uva versa, Herba Paris, Wolfsbesie(n), (Dolwortel)    Noot: Dodoens geeft ook de volgende namen: Aconitum pardalianches, Myoctonon, Thelyphonon. Deze namen behoren echter bij een andere plant, Doronicum columnae. Vergelijk Cruijdeboeck deel 3, hoofdstuk 27. In de vertaling van Clusius, uit 1557, wordt deze plant dan ook apart beschreven en afgebeeld. 1644 Vlaams: Spinnekoppen, Wolfsbezie 1616 Latijn: Herba Paris 1554/1557: Einbeer, Herba Paris, Raisin de renard, Uva lupina, Uva versa, Wolfsbeer, Wolfsbesie

Wolfsbesie heeft eenen ronden effenen steel ontrent een spanne hooch daer aen vier rondachtighe bladerkens wassen die cruyswijs tseghen een gheset sijn. Tusschen den welcken een schoon ghesternt bloemken wast in dmiddel van der welcke een purpurroot viercantich knopken voortcoemt dat een bruyn besie wordt. Die wortel es lanck en dun herwaerts ende derwaerts wassende.

Plaetse

Dit cruyt wast in sommighe donckere lomberachtighe bosschen als in Soenien bosch te Bruesel daert veel ghevonden wordt.

Tijt

Dit cruyt bloeyet in Aprill ende in Meye zoo es sijn vrucht rijp.

Naem

Dit cruyt wordt gheheeten in Griecx Aconitum Pardalianches, Myoctonon Thelyphonon ende Cammoron. In Latijn nu ter tijt Uva lupina, Uva versa. In Hoochduytsch Wolfsbeer Einbeer/ Dolwurtz. In Neerduytsch Wolfsbesie ende Dolwortel. In Franchois Raisin de Reguard.

Natuere

Aconitum es heet ende drooghe tot in den vierden graedt der menschelijcker natueren

• Cruijdeboeck deel 3 capitel 74 Bladzijde 460

[460]    scadelijck ende doodelijck.

Cracht ende werckinghe

Van dese cruyde scrijftmen dat zoo wanneer die scorpioenen dit cruyt ghenaken dat sy dan huer cracht heel verliesen ende onmachtich worden ende blijven/ tot dat zy die bladeren van witten Nieswortel ghenaeckt hebben daer duer die scorpioenen huer cracht wederom crijghen.

Hindernisse

Dit cruyt inghenomen doodet die menschen/ wolven/ sueghen ende alle wilde ende tamme beesten.