Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3 Wortelen, medecynale cruyden, ende quaden hinderlijcke ghewassen
Planten Alfabetisch

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Atropa bella-donna - Wolfskers

• Cruijdeboeck deel 3 capitel 87 Bladzijde 478

Tfatsoen

Atropa bella-donna - Wolfskers

Solanum lethale (Solatrum mortale), groote Nascaye (Dulcruyt, Dulle besien) 1644 Vlaams: Dullebezien, Nascaye (Groote) 1616 Latijn: Solanum lethale 1554/1557: Dollkraut, Dulcruyt, Dulle besien, Mandragoras Theophrasti, Nascaye (groote), Seukraut, Solanum lethale, Solanum mortale, Solanum mortel

[478]   Dit quaet ende doodelick cruyt wordt voor een gheslacht van Nascaye ghehouden om dattet hem van fatsoene wat ghelijck es. Ende het heeft ronde bruyne stelen twee oft drije voeten oft meer hooch daer aen wassen groote breede wat hayrachtighe bladeren die meerder/ breeder ende bruynder sijn dan die bladeren van Nascaye. Die bloemen sijn bruyn ghelijck cleyne hole scellekens ghefatsoeneert/ ende als die vergaen zoo wassen daer groote ronde besien/ elck op een besonder steelken ontrent een criecke groot/ die ierst gruen sijn/ ende als zy rijp sijn schoon blinckende swert/ daer in cleyn bruyn saet groeyet. Die wortel es groot alle iaren uutspruytende ende veel nieuwe stelen voortbringhende.

Plaetse

Dit cruyt wordt hier te lande tot sommighe plaetsen in die bosschen ende aen die haghen/ ende in der cruytliefhebbers hoven ghevonden.

Tijt

Die vruchten oft besien van dese fenijnnighe Nascaye worden in Ooghstmaent rijp.

Naem

Dit cruyt wordt nu ter tijt gheheeten Solanum lethale. In die Apoteke Solatrum mortale. In Hoochduytsch van sommighen Dollkraut van anderen Seukraut. In Neerduytsch Groote nascaye ende Dulcruyt oft Dulle besien. Ende dit cruyt en es gheen Solanum manicum/ noch gheen Solanum somniferum/ noch oock gheen Mandragora Morion/ maer es een ander gheslacht van Nascaye/ dat van den ouders niet bescreven en es/ ghelijck wy

• Cruijdeboeck deel 3 capitel 87 Bladzijde 479

[479]    dat in onse Latijnsche Aenteekeninghen verclaeren selen.

Natuere

Die bladeren ende vruchten van desen cruyde sijn seer cout tot in den vierden graedt.

Cracht ende werckinghe

A   Die gruene bladeren ende versche vruchten van desen groote Nascaye souden moghen van buyten ghebruyckt worden ghelijck die bladeren van Nascaye tot dat wilt vier ende alsulcken verhittinghen maer met meerder voorsienicheyt/ aenghesien dat dit Nascaye veel stercker vercouwt dan die ghemeyne Nascaye.

Hindernisse

Die vruchten van dese Nascaye sijn dootelick en maken den ghenen diese inghenomen heeft eenen swaeren slaep met rasernie ende ydelheyt vermenght/ die den mensche niet en verlaet tot dat die mensche doot es/ ghelijck dat aen sommighe kinderen zoo in Duytschlant als te Mechelen ghebleken es die dese vruchten niet wetende dat zy quaet waeren ghegheten hadden. Daer om behoort een yeghelijck wel toe te siene dat hy in sijn hoven aldusdanighe venenuese cruyden niet en plante oft en hebbe. Sonderlinghe die liefelijcke vruchten voortbringhen als dese schijnen te sijne/ oft immers wilt hy die in sijnen hof hebben/ ten minsten sijnen hof alzoo bewaere ende sluyte dat daer niemant in en come die duer schoonheyt oft liefelijckeyt van den vruchten beroert soude moghen worden om die te etene/ als vrouwen ende ionghe kinderen lichtelijcken worden.