Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4 Corenen, Legumina, Distelen ende dyerghelijcke
Planten Alfabetisch

Deel 5

Deel 6

Hordeum hexastichum

Hordeum polystichum - Gerst (Gerstrassen)

Hordeum distichum - Chevaliergerst

• Cruijdeboeck deel 4 capitel 8 Bladzijde 503

Tgheslacht

Gerste es tweederleye groot ende cleyne/ Die groote es winter Gerste/ die cleyne zoomer Gerste.

• Cruijdeboeck deel 4 capitel 8 Bladzijde 504

Tfatsoen

Crithe, Hordeum

 

Hordeum hexastichum	Polystichum, Hordeum polystichum, Hordeum canterhinum, winter Gerst(e (groote Gerste) 1644 Vlaams: Gerste (Winter-) 1616 Latijn: Hordeum [501] 1554/1557: Gerst (grosz), Gerst (Winter-), Hordeum cantherinum, Hordeum polystichum, Orge (grosse)
	en
Hordeum polystichum - Gerst (Gerstrassen)	1644 Vlaams: Gerste (Winter-) 1616 Latijn: Hordeum [501] 1554/1557: Gerst (grosz), Gerst (Winter-), Hordeum cantherinum, Hordeum polystichum, Orge (grosse)

[504]   1   Gerste heeft eenen halm ghelijck die Terwe maer corter ende niet zoo sterck met ses oft meer knoopen. Die aren sijn lanck ende seer rouw met seer langhe stekende vlimmen beset/ daer aen die corenen wassen in ordene ende regele staende somtijts in vier oft meer streken/ dat coren es ghelijck die Terwe ende leyt vast in sijn vellekens besloten ghelijck die Spelte.

Hordeum distichon- Chevaliergerst

Dystichum, Hordeum dystichum, Hordeum Galatinum, zoomer Gerst(e) (cleyne Gerste) 1644 Vlaams: Gerste (Somer-) 1616 Latijn: Hordeum distichon [501] 1554/1557: Gerst (Fuder-), Gerst (Zoomer-), Hordeum dystichum, Hordeum Galatinum, Orge (petite)

2   Die zoomer Gerste es der winter Gerste seer ghelijck alleen die aren en hebben maer twee streken.

Plaetse

Gerste es in alle landen seer ghemeyn ende wast seer gheerne op goede vette velden.

Tijt

1   Winter Gerste wordt ghesaeyet in den Herfst ende wordt ghemaeyet in Hoymaent ende somtijts oock in Braeckmaent.

2   Zoomer Gerste wordt ghesaeyet in die Lente ende wordt in Ooghstmaent rijp.

Naem

Gerste wordt ghenaempt in Griecx Crithe. In Latijn Hordeum. In Duytsch Gerste. In Franchois Orge.

1   Die groote Gerste wordt gheheeten Polystichum. In Latijn Hordeum Cantherinum. In Hoochduytsch Grosz gerst. Hier te lande winter Gerst.

2   Die cleyne heet Dystichum ende Galatinum Hordeum. In Hoochduytsch Fuder Gerst. In onse tale Zoomer Gerst.

Natuere

Gerste es cout ende drooghe tot in den iersten graedt.

Cracht ende werckinghe

A   Tmeel van Gerste met vijghen in huenich water ghesoden doen sceyden die coude morwe ende werme gheswillen. Ende met peck/ herst ende duyve mest/ maeckt oock die herde gheswillen rijp ende morwe.

B   Gersten meel met teer/ olie/ was ende pisse van een ionck knechtken doet die croppen ende clieren aen den hals sceyden ende morwe worden.

C   Tmeel van Gerste met Melilote ende bollekens van Huele versuet die pijne van der sijden. Ende met Lijnsaet/ Fenogrecum ende Ruyte vermenght es goet gheleyt op den buyck tseghen die pijne ende winden van den dermen.

D   Gerste met Myrtus/ oft wijn/ oft wilde Peeren/ oft Braembesien haghe/ oft scorssen van Appelen van granaeten stelpt den loop des buycx.

E   Van Gersten meel een pappeken ghemaeckt gheneest die quade witte crauwagien.

F   Gersten meel met azijn oft Queappelen vermengt versuet die pijne van dat heet fledercijn. Ende als tselve met azijn ende teer ghesoden/ ende om die ioncturen ende leden gheleyt wordt zoo benemet dat vloeyen van die vochticheden in die leden.

G   Gerste wordt oock in die spijse ghebruyckt/ ende daer af wordt broot ghebacken maer en voedet niet zoo wel als die Terwe oft Spelte.