Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4 Corenen, Legumina, Distelen ende dyerghelijcke
Planten Alfabetisch

Deel 5

Deel 6

Panicum miliaceum - Pluimgierst

• Cruijdeboeck deel 4 capitel 9 Bladzijde 505

Tfatsoen

Panicum miliaceum - Pluimgierst

Cenchros, Milium (Milium), Milie (Hirs) 1644 Vlaams: Hirs, Milie 1616 Latijn: Milium [506] 1554/1557: Hirs, Hirsen, Mil, Milie, Milium, Millet

[505]   Hirs heeft hayrachtighe stelen met seven oft acht knoopen ende leden ghedeylt met langhe rietachtighe bladeren becleet/ op dopperste van den welcken die aren voortcomen/ die in veel delen ghedeylt sijn als die aren van Riet/ eenen bessemken schier ghelijck/ daer aen dat saet wast dat plat ende seer effen es/ den sade van Vlas volnaer ghelijck maer langher ende niet zoo bruyn.

Plaetse

Hiers wast gheerne in slijckachtighe vochtighe eerde/ ende wordt in Italien ende in Spaengien veel ghevonden.

Tijt

Hirs wordt in die Lente ghesaeyet. Ende in den zoomer rijp ende mach langhe iaren bewaert worden/ alzoo dattet wel hondert iaren goet blijft/ eest datmen op plaetsen leyt daer die wint niet en comt.

Naem

Dit ghewas wordt gheheeten in Griecx Cenchros. In Latijn Milium/ ende dijsghelijck oock in die Apoteke. In Hoochduytsch Hirsen/ ende daer naer in onse tale Hirs oft oock Milie. In Franchois Mil ou Millet.

Natuere

Milie es cout in den iersten graedt/ ende drooghe tot by naer in den derden. Ende subtijl van substantien.

Cracht ende werckinghe

A   Hirs over tvier gheroost ende al heet in een sacxken ghedaen ende op den buyck gheleyt doet dat crimpsel ende die pijne van den buyck vergaen. Ende versuet alle pijnen van alle leden/ ende sonderlinghe van den zenuwen. Ende es oock om te drooghen al dat

• Cruijdeboeck deel 4 capitel 9 Bladzijde 506

[506]   drooghens behoeft/ ende dient sonderlinghe om die herssenen te droogene ende te sterckene.

B   In ghebreke van anderen coren machmen oock van Hirs broot backen ende alsulcken broot stopt den loop des buycx/ ende doet die urine rijsen/ maer gheeft seer luttel voetsels/ ende heeft cleyne vetticheyt in.