Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4 Corenen, Legumina, Distelen ende dyerghelijcke
Planten Alfabetisch

Deel 5

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 4 capitel 10, bladzijde 506-507  Zie volgende pagina »

Van torcksch Coren.   Cap. x.

1  

Zea mays - Maïs

Tgheslacht

Torcksch coren es eenderlye ende veelderleye. Van fatsoene ende wesen en vindtmen hier te lande maer een gheslacht/ maer van verwen van sijnen corenen veelderhande/ want dat een brenght bruyne corenen/ dander roode/ tderde geele/ ende dat vierde witte corenen/ daer die aren ende bloemen die verwe oock naer hebben.

Tfatsoen

Zea mays - Maïs

Milium Indicum, Frumentum Turcicum, Frumentum Asiaticum, Torcksch Coren

  • 1644 Vlaams: Koren (Torcksch-)
  • 1616 Latijn: Frumentum Turcicum [509]
  • 1554/1557: Blé de Turquie, Blé Sarrazin, Frumentum Asiaticum, Frumentum Turcicum, Milium Indicum, Torcksch coren, Turcken korn

Dit coren es een seer vremt ghewas van natueren gheenen anderen vruchten ghelijck/ want sijn saet ende corenen levert elders dan daer sijn bloemen voortcomen/ dat tseghen natuere van andere cruyden ende boomen es die huer vruchten leveren ter plaetsen daer die bloeme gheresen es. Ende dit coren heeft hooghe seer langhe halmen oft stelen die ront dick/ sterck/ ende ter wortel waert bruyn sijn met vele leden ende knoopen/ daer aen langhe breede bladeren wassen ghelijck scerpe Rietbladeren. Op dopperste van desen stelen wassen die aren/ die ydel sijn/ ende alleen die bloemen voortbringhen/ die som bruyn/ som root/ som geel/ som wit sijn van verwen de corenen ghelijckende die naer die bloemen voortcoemen. Die aren wassen ter sijden van den steel tusschen die bladeren ende sijn dick ende groot met vele bladeren bedeckt/ alzoo datmense niet sien en kan op dopperste veel langhe hayrkens draghende/ die ten eynde van den bladeren.

 

[507]   daer die are mede bedeckt es uutsluypen ende huer laten sien tseghen dat die aren rijpen. Het coren dat aen die aren wast/ es ontrent een erwte groot/ van buyten som bruyn/ som root/ som geel/ som wit/ van binnen wit ende suet van smaecke/ ende wast rontsomme die aren in ordene in acht neghen oft thien regelen gheset.

Plaetse

Dit coren wast in Torckien/ daert in dieren tijden ghegheten wordt/ ende van daren eest hier te lande ghecomen/ ende wordt voor een nieuwigheyt in der cruytliefhebbers hoven ghesaeyet/ het selve wast oock in Indien en van daeren eest in die tijden van Keyser Nero tot Roomen ghebrocht gheweest als Plinius scrijft.

Tijt

Dit coren wordt in Aprill ghesaeyet/ ende in Ooghstmaent eest rijp.

Naem

Dit coren wordt gheheeten van Plinius Milium Indicum/ nu ter tijt Frumtentum Turcicum ende Frumentum Asiaticum. In Hoochduytsch Turcken korn. Hier te lande Torcksch coren. In Franchois Bled Sarrazin.

Natuere ende cracht

A   Die natuere ende cracht van desen coren en es noch niet sekerlijck ondervonden.

B   Dat broot dat van desen coren ghemaeckt wordt es drooghe ende hert luttel vetticheyts inhebbende waer uut goet te mercken es dattet seer luttel voetsels by brenght ende quaet om verteeren es/ ende gheen ghelijckenisse met den Terwen broode en heeft als sommighe dwaselick meynen.

 

^Naar het begin van deze pagina