Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4 Corenen, Legumina, Distelen ende dyerghelijcke
Planten Alfabetisch

Deel 5

Deel 6

Cnicus benedictus - Gezegende distel

• Cruijdeboeck deel 4 capitel 58 Bladzijde 569

Tfatsoen

Cnicus benedictus - Gezegende distel

Atractilis hirsutior (Carduus benedictus, Cardobenedictus), Cardobenedictus 1644 Vlaams: Cardobenedictus 1616 Latijn: Carduus benedictus (Atractylis altera) [737] 1554/1557: Atractilis hirsutior, Cardobenedict, Cardobenedictus, Carduus benedictus, Chardon benist, Distel (besegneter)

Cardobenedictus heeft langhe hayrachtighe saechte bladeren rontsomme diep ghesneden. Die stelen sijn oock rouw ende hayrachtich/ ende cruypen lancx der eerden/ met ghelijcken bladeren becleet/ voortbringhende ronde hayrachtighe distel bollekens/ met langhen stekenden bladerkens rontsomme beset/ daer uut die bloemen voortcomen die bleeck geel sijn. Ende als die vergaen zoo vindtmen in die bollekens lanck grauw saet tusschen wollachtigh hayrken besloten. Die wortel es lanck teer met vele veeselinghen.

Plaetse

Cardobenedictus wordt in die hoven ghesaeyet.

Tijt

Cardobenedictus bloeyet in Braeckmaent ende in Hoymaent.

Naem

Dit cruyt wordt van Plinius ende Theophrastus oock voor een gheslacht van Atractilis

• Cruijdeboeck deel 4 capitel 58 Bladzijde 570

[570]    gherekent/ die dit selve cruyt Atractilem hirsutiorem nuemen/ nu ter tijt worddet in die Apoteke gheheeten Carduus benedictus/ ende Cardobenedictus/ ende daer naer in Hoochduytsch Cardobenedict ende Besegneter distel. Hier te lande Cardobenedictus. In Franchois Chardon beneist.

Natuere

Cardobenedictus es werm ende drooghe van natueren.

Cracht ende werckinghe

A   Cardobenedictus is spijse oft dranck inghenomen verdrijft die groote pijne ende swijmelinge in dat hooft/ sterckt die memorie/ ende es seer goet tsegen die doofheyt gebruyckt.

B   Cardusbenedictus in wijn ghesoden ende al werm ghedroncken/ gheneest dat crimpsel van den buyck/ doet sweeten/ die urine lossen ende dat graveel rijsen. Ende verweckt die natuerlijcke cranckheyt van den vrouwen.

C   Die selve wijn daer Cardobenedictus in ghesoden es/ suyvert die vervuylde maghe ende es goet tseghen die vierdedaechse cortse ghedroncken.

D   Tpoeder van Cardobenedictus met wijn inghenomen verteert die coude fluymen die in die maghe sijn/ ende doet die rijpen/ ruymen ende lossen die op die borste gheresen sijn/ ende ruymt mits dyen die borste/ ende maeckt langhen adem.

E   Item Cardusbenedictus in der selver manieren ghebruyckt es oock seer goet den ghenen die uutdrooghen/ ende op die longhene ghequetst sijn.

F   Een notscale van desen poeder van Cardobenedictus met wijn ingenomen es seer goet tseghen die haestighe sieckte/ alzoo dat die ghene die dese sieckte hebben eest dat sy binnen xxiiii.uren dit poeder in deser manieren in nemen/ ende daer mede sweeten/ terstont verlost worden. Tselve doet oock die wijn daer dit cruyt in ghesoden es/ binnen die ierste xxiiii.uren ghedroncken.

G   Cardusbenedictus in alle manieren oft tsap daer af inghenomen es seer goet tseghen alle fenijn ende verghiftheyt/ alzoo dat die eenich fenijn in heeft daer af niet en kan bescadicht worden/ eest dat hy daer naer Cardobenedictus inneempt/ alsmen aen twee ionghe persoonen by sekere experientie bevonden heeft/ diemen met gheen Teriakel ghehelpen en koste/ die met Cardobenedictus ghenesen sijn gheweest/ ghelijck Hieronymus Bock scrijft.

H   Tsap oft dwater van Cardobenedictus doet die roodicheyt ende dat smerten van den ooghen vergaen daer in ghedruypt.

I   Cardobenedictus gruen ghestooten es goet gheleyt op alle heete vierige gheswillen/ op dwilt vier ende sonderlinghe op die pestilentiale cortsen. Ende op alle beten ende steken van den serpenten ende van alle fenijnnighe ghedierten.