[614] 3 Die zee Porceleyne bloeyet in Hoymaent.
Naem
Porceleyne wordt ghenaemt in Griecx Andrachne. In Latijn Portulaca. In Hoochduytsch Burgel. In Franchois/ Pourpier ou Pourceline. In die Apoteke Portulaca.
1 Dierste gheslacht wordt gheheeten Portulaca sativa/ oft hortensis. In Hoochduytsch/ Heymisch Burgel/ oder Burtzelkraut. Hier te lande Roomsche Porceleyne oft tamme Porceleyne. In Franchois Pourpier ou Pourceline domestique ou cultive.
2 Tweede gheslacht heet nu ter tijt Portulaca sylvestris. In Hoochduytsch Wildt burtzel. In Neerduytsch ghemeyne oft wilde Porceleyne. In Franchois Pourpier saulvage/ Maer en es nochtans dat wildt gheslacht niet daer af in sommighen boecken van Dioscorides ghescreven staet/ die heet van natueren es.
3 Die derde Porceleyne die nu ter tijt in Latijn Portulaca marina. In Duytsch zee Porceleyne gheheeten wordt/ schijnt wel te wesene dat cruyt datmen in sommighe boecken van Dioscorides bescreven vindt/ dat Saxifraga in Latijn ende in Griecx Sarxiphagon ghenaemt es.
Natuere
1,2 Die tamme ende wilde Porceleynen sijn cout tot in den derden graedt/ ende vochtich tot in den tweeden.
3 Die zee Porceleyne es merckelijck werm ende drooghe tot in den tweeden graedt.
Cracht ende werckinghe
A Die tamme ende wilde Porceleyne wordt in die spijse ghelijck Lattouwe ghebruyckt/ ende maeckt cout ende vochtich bloet/ ende gheeft seer luttel voetsels/ maer es goet gebruyckt den ghenen die een seer groote hitte in die dermen en maghe hebben.
B Porceleyne in der selver manieren inghenomen/ stelpt alle vloet van humueren ende van rijsende vochticheden/ es tseghen
die pijnen ende weedom van der blasen ende nieren/ ende gheneest die selve al waert dat sy verargert waren.
C Porceleyne sterckt oock die crancke heete maghe/ ende verdrijft die quade wellustighe droomen/ ende die lust van byslapen.
D Tsap van Porceleyne ghedroncken es van ghelijcke cracht ende werckinghe/ ende daer en boven zoo eest goet tseghen die heete cortsen ende tseghen die wormen die in den buyck groeyen.
E Tselve sap van Porceleyne inghenomen/ helpt den ghenen die bloetspouwen/ ende stelpt dat root melizoen/ ende die vloet van den speenen ende alle bloetganck. Tselve doet oock die Porceleyen ghesoden ende inghenomen.
F Tsap van Porceleyne met olie ende azijn van Roosen tsamen vermenght/ opt hooft ghegoten/ versueten die pijne ende weedom van den hoofde als yemant van te langhe in die sonne te gaene oft te staene dien ghecreghen heeft.
G Tseghen die verargernisse ende hitte van der moeder van binnen ende tseghen die heete versweeringhen van den dermen/ es dat sap van Porceleyne goet met een clisterie van onder in die moeder oft dermen ghesedt.
H Die bladeren van Porceleyne met meel van Gersten mout vermenght/ gheleyt op heete roode ooghen/ versueten die pijne ende veriaghen die hitte/ ende in der selver manieren dienen sy oock tot dat wildt vier/ hitte ende pijne van den hoofde/ ende tot alle verhittinghen ende heete gheswillen.
I Porceleyne in den mont ghehouwen ende gheknout/ beneempt die buemicheyt van den tanden/ ende doet die tanden die los sijn wederom vast staen.
K In somma Porceleyne vercoelt als dat verhit es/ ende daer om oock belet sy dat het vier in die wonden niet en come als sy daer op gheleyt wordt/ alleen oft met meel van Gersten mouwt vermenght.
L Tsaet van Porceleyne inghenomen/ doodet ende iaecht af die wormen/ ende stopt den loop des buycx. |
_habitus.jpg)
.jpg)
