Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5 Cruyden, wortelen ende vruchten, diemen in die spijse ghebruyckt Planten Alfabetisch

Deel 6

Asparagus officinalis subsp. officinalis - Asperge

Asparagus acutifolius - Wilde asperge

• Cruijdeboeck deel 5 capitel 51 Bladzijde 658

Tfatsoen

Asparagus officinalis subsp. officinalis - Asperge Zie alle foto's van Bioweb Plantengids Grotere foto in Bioweb Plantengids Grotere foto in Bioweb Plantengids Grotere foto in Bioweb Plantengids Grotere foto in Bioweb Plantengids Grotere foto in Bioweb Plantengids Grotere foto in Bioweb Plantengids Grotere foto in Bioweb Plantengids Grotere foto in Bioweb Plantengids Grotere foto in Bioweb Plantengids

Asparagus (Speragus, Sparagus), Coraelcruyt 1644 Vlaams: Asperges (Tamme), Coraelcruydt 1616 Latijn: Asparagus hortensis [703] 1554/1557: Asparagus, Asperge, Coraelcruyt, Sparagus, Spargen, Speragus Overzicht Asparagus officinalis subsp. officinalis op deze site Alle foto's van Asparagus officinalis subsp. officinalis op internet Asparagus officinalis subsp. officinalis bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ Asparagus in Plantago PlantIndex

• Cruijdeboeck deel 5 capitel 51 Bladzijde 659

Asparagus acutifolius - Wilde asperge Zie alle foto's van Blaich

Noot: De Franse vertaling van het Cruijdeboeck door Clusius (1557) vermeldt nog deze wilde soort, Asparagus sylvestris of Corruda geheten Asparagus (Speragus, Sparagus), Coraelcruyt 1644 Vlaams: Asperges (Eerste Wilde) 1616 Latijn: Asparagus silvestris sive Corruda prior [703] 1554/1557: Asparagus sylvestris, Asperge sauvage, Corruda Overzicht Asparagus acutifolius op deze site Alle foto's van Asparagus acutifolius op internet Asparagus acutifolius bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ Asparagus acutifolius in Plantago PlantIndex

[659]   Coraelcruyt worpt ierst uut langhe effene ronde scueten sonder bladeren/ ontrent eenen vingher dick die vet ende malsch sijn/ ende boven een bot punct hebben by den welcken daer naer voortcomen langhe dunne stelen/ die huer verbreyden met seer veel tacken/ die seer vol cleyne bladerkens gelijck hayr hanghen. Ende aen dese stelen comen vruchten ghelijck ronde besien voort die ierst gruen sijn/ ende daer naer geel root worden/ schier van verwen den coraele ghelijck/ daer in dat saet leyt dat swert es. Die wortelen sijn dun ende lanck/ ende wassen duer malcanderen ghevlochten.

Plaetse

Coraelcruyt wast in Borgoignien/ ende in sommighe andere landen als in Duytschlant in steenachtighe plaetsen daer leemachtighen ende vetten grondt es. Hier te lande worddet in der cruytliefhebbers hoven gheplant.

Tijt

Die langhe bloote scuetkens comen uut in Aprill/ ende dan worden sy ghesoden ende met olie sout ende azijn ghelijck salaet gegheten. Die vruchten oft besien worden in Oostmaent rijp.

Naem

Dit cruyt wordt gheheete in Griecx Asparagos. In Latijn Asparagus/ ende in die Apoteke Speragus. In Hoochduytsch Spargen. Hier te lande Coraelcruyt. In Franchois Asperges.

Natuere

Coraelcruyt ende sonderlinghe die wortelen sijn middelmatich in wermte ende coude/ ende wat drooghe van natueren.

Cracht ende werckinghe

A   Die ionghe scuetkens van Coraelcruyt ghesoden ende met olie ende azijn gegheten/ doen water maken/ ende sijn goet tseghen die droppelpisse ende doen saechten camerganck hebben.

B   Die wortelen van Coraelcruyt alleen oft met Ciceren ghesoden ende ghedroncken/ openen die verstoptheyt van der levere ende van den nieren/ ende sijn mits dyen seer goet tseghen die geelsucht/ droppelpisse/ vertsoptheyt van der urinen ende tseghen dat graveel ende steen.

C   Men scrijft oock deser wortel toe dat sy in der selver manieren ghebruyckt die pi