Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5 Cruyden, wortelen ende vruchten, diemen in die spijse ghebruyckt Planten Alfabetisch

Deel 6

Sisymbrium officinale - Gewone raket

• Cruijdeboeck deel 5 capitel 60 Bladzijde 672

Tfatsoen

Sisymbrium officinale - Gewone raket Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Erysimon, Chamaeplion, Irio 1644 Vlaams: Erysimum, Irio 1616 Latijn: Irio sive Erysimum [714] 1554/1557: Chamaeplion, Erysimon Dioscoridis, Irio

[672]   Erysimon heeft langachtighe over beyde sijden ghecloven ende diep ghesneden bladeren/ den bladeren van Roomsche Rakette oft van wilden Mostaert niet seer onghelijck. Sijn stelen sijn dun en taeye ende laten huer buyghen ghelijck wissen/ ende daer aen wassen vele geele bloemkens/ naer den welcken volghen cleyne dunne hauwkens daer in dat het saet leyt/ dat heet ende scerp van smaecke es. Die wortel es lanck ende dick ende heeft veele veeselinghen.

Plaetse

Dit cruyt wast hier te lande al om by den weghen/ ende op rouwe ongheboude ende oock steenachtighe plaetsen.

Tijt

Erysimon bloeyet hier te lande overvloedich in Braeckmaent ende Hoymaent.

Naem

Dit cruyt wordt gheheeten in Griecx Erisymon. In Latijn Irio/ van sommighen Chamaeplion/ ende anders en hevet gheen namen die bekent sijn/ want het en es gheen Verbene oft Yserhart wijfken/ als sommighe met den ongheleerden dwalende meynen.

Natuere

Erysimon es heet ende droogh van natueren ghelijck die Kersse.

Cracht ende werckinghe

A   Tsaet van Erysimon met huenich vermenght ende dickwils gheleckt es goet om die taeye fluymen van der borsten ende longhene doen te rijsen ende te rijpen/ ende es mits dyen seer bequaem den ghenen die cort van adem sijn ende eenen verouderden

• Cruijdeboeck deel 5 capitel 60 Bladzijde 673

[673]   hoest hebben. Ende hier toe dient dit saet best/ alst ierst in water gheweyckt es geweest ende daer naer opt vier ghedroocht/ oft alst in deech ghewonnen ghebacken es gheweest/ want anders eest te heet.

B   Dit selve saet in der selver manieren bereyt ende ghebruyckt es oock goet tseghen die geelsucht/ pijne ende crimpsel van den buyck/ ende tseghen die pijne ende weedom van der hopen. Item tot alle fenijn ende vergiftheyt.

C   Tsaet van Erysimon met huenich ende water vermenght/ es goet gheleyt op den verborghen cancker/ herde sweeringhen/ ende clieren ontrent den ooren/ ende op die verouderde herde apostumatien van den borsten van den vrouwen/ ende van den scamelijcken leden van den mans/ want het doet die herde coude gheswillen sceyden ende verdwijnen.