Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5 Cruyden, wortelen ende vruchten, diemen in die spijse ghebruyckt Planten Alfabetisch

Deel 6

Urginea maritima - Zee-ui

• Cruijdeboeck deel 5 capitel 75 Bladzijde 692

Tfatsoen

Urginea maritima - Zee-ui Zie alle foto's van Blaich

Scylla, Scilla, Cepe muris (Squilla), zee Aijeuijn (muysen Aijeuijn) 1644 Vlaams: Aiuyn (Zee-) 1616 Latijn: Scilla [690] 1554/1557: Cepe muris, Oignon de mer, Oignon de souris, Meerzwibel, Scilla, Squilla, Squille, Squille vraye, Stipouille, Zee Ayeuyn Overzicht Urginea maritima op deze site Alle foto's van Urginea maritima op internet Urginea maritima bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ Urginea maritima in Plantago PlantIndex

Die wortel van Zee aijeuijn es groot ende dick/ ende heeft veel scelferen eenen Aijeuijn ghelijck/ maer onghelijck meerder/ daer uut ierst spruyten twee oft drye stelen/ die voortbringhen vele cleyne geele bloemkens rontsomme lancx den steel gheset

• Cruijdeboeck deel 5 capitel 75 Bladzijde 693

[693]   van onder opwaerts alleyskens bloeyende/ Naer dat die bloemen ghebloeyet hebben zoo comen die bladeren voort die groot ende breet zijn/ den bladeren van breet cullekens cruyt niet seer onghelijck.

Plaetse

Zee Aijeuijn en wast hier te lande niet van selfs/ maer wordt uut Spaengien hier ghebracht tot den ghebruyck der medecinen/ ende van den selven worden sommighe in der cruytliefhebbers hoven gheplant.

Naem

Dit cruyt ende desen vrembden Aijeuijn wordt gheheeten/ In Griecx ende in Latijn Scilla, In die Apoteke Squilla, In Hoochduytsch Meerzwibel/ ende daer naer In Nederduytsch zee Aijeuijn/ In Franchois Stipoulle/ ou Squille/ Van Cerapio Cepe muris, dat es in onse tale/ muysen Aijeuijn.

Natuere

Squilla es werm tot in den tweeden graedt ende drooghe tot in den derden/ seer subtijl van substantien/ sceydende ende verdeylende van natueren.

Cracht ende werckinghe

A   Zee Aijeuijn in deech ghesloten ende dan in eenen hoven/ oft in heet vier wel morwe ghebraden/ ende met een achste Cruijdeboeck deel souts vermenght/ ontrent eenen lepel oft twee ingenomen doet camerganck hebben/ ende iaecht daer duer af taye slijmachtige vochticheden.

B   Zee Aijeuijn in der selver manieren ghebraden es oock goet vermenght in die medecijnen/ die water doen maken ende die urine rijsen ende in alle medecijnen die dienen tseghen waterladen/ geel vrouwe/ opworpinge van der magen/ ende crimpsel inden buyck.

C   Item zee Aijeuijn ghebraden met huenich ende olie inghenomen/ doodet ende iaecht af die langhe ende breede wormen.

D   In die medecijnen die goet sijn tot den verouderden hoest/ ende corticheyt van den adem ende die de taye fluymen van der borsten doen lossen ende rijsen/ is zee Aijeuijn bereyt als voor/ seer goet gemenght/ want in sulcker manieren ghebruyckt doet hy die taye fluymen scheyden ende lossen.

E   Zee Aijeuijn met huenich bereyt ende inghenomen/ maeckt lichten ende saechten camerganck/ Tselve doet oock tsaet met vyghen oft huenich inghenomen.

F   Een scelferken oft twee vander wortel van zee Aijeuijn rouw onder die tonghe gheleyt beneemt den watersuchtighen hueren dorst als Plinius scrijft.

G   Zee Aijeuijn in azijn morwe ghesoden ende cleyn ghestampt is seer goet gheleyt op die beten ende steken van den aderen/ slanghen ende dyerghelijcken fenijnigen gedierten.

H   Tbinnenste van den zee Aijeuijnen in olie oft terbenthijn ghesoden/ es seer goet geleyt ende ghesteken op die cloven van den voeten/ diesghelijck oock op die cackhielen ende wratten/ sonderlinghe onder die asschen ghebraden.

I   Zee Aijeuijn in der selver manieren ghebruyckt gheneest oock die loopende gaten van den hoofde ende die scellen daer op ghestreken.

K   Die bladeren van zee Aijeuijn/ verdrijven ende doen scheyden die croppen ende clieren/ vier daghen daer op gheleyt.

L   Pythagoras scrijft dat zee Aijeuijn aen den post oft opperste van der dueren ghehanghen/ alle tooverye ende guygelrye veriaecht ende wederstaet.

M   Berytius seyt dat wanneer die bloemen van zee Aijeuijn bruynachtich sijn/ ende niet lichtelijcken oft volken en vergaen/ dat dan een vruchtbaer iaer zal wesen ende datter veel corens wassen zal.

Hindernisse

Zee Aijeuijn es een scerpe seer verdeylende ende subtijl makende medecine der natueren van den mensche scadelick ende ghewelt doende/ eest dat sy rouw inghenomen oft ghebruyckt wordt/ Ende daer om als Galenus seyt/ en salmen desen Aijeuijn niet ghebruycken dan ierst ghesoden oft ghebraden.