Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6 Van der boomen, haghen, ende alle houtachtighe gewassen, en van huerder vruchten, gummen ende sapen ondersceet, fatsoen, naem, natuere, cracht ende werkinghe Planten Alfabetisch

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 4 Bladzijde 713

Tfatsoen

Rubus idaeus - Framboos

Batos Idaea, Rubus Idaeus, vrucht: Moron tes batou idaees, Morum rubi idaei, Hinnebesien (Hinnebraemen, Frambesien) 1644 Vlaams: Hinnebezien 1616 Latijn: Rubus Idaeus [743] 1554/1557: Frambesien, Framboises, Framboisier, Hinnebesien, Hinnebraemen, Horbeeren, Hymbeeren, Morum rubi Idaei, Rubus idaeus

[713]   Hinnebesien sijn een gheslachte van Breemen/ sy hebben rancken ende bladeren den anderen niet seer onghelijck/ maer niet zoo rouw oft stekende/ noch met zoo veele oft zoo scerpe dorenen niet beset/ dicwils oock sonder eenighe dorenen/ sonderlinghe die ionghe rancken die niet veriaert en sijn. Die vruchten sijn root/ den anderen anders van fatsoene ghelijck. Die wortel es lanck cruypende ende brenght alle iaren nieuwe scueten voort/ die ten tweede iare bloemen ende vruchten draghen.

Plaetse

Hinnebesien worden tot sommighe plaetsen van Duytschlant in donckere bosschen ghevonden/ hier te lande worden sy in die hoven gheplant/ ende wasschen gheerne in lomberachtighe plaetsen/ daer die sonne niet veel en schijnt.

Tijt

Hinnebesien bloeyen in Meye ende in Braeckmaent/ die vruchten worden in Hoymaent rijp.

Naem

Dese Breeme wordt gheheeten in Griecx Batos Idaea, In Latijn Rubus Idaeaus/ naer den berch Ida die in cleyn Asia leyt/ niet verde van Troia/ daer dese Breemen overvloedich wassen ende ierst gevonden sijn gheweest/ In Duytsch Hinnebraemen/ In Franchois Framboisier.

Die vrucht van deser Braemen woordt gheheeten in Griecx Moron tes baton idaees, In Latijn Morum rubi idaei, In Hoochduytsch Hymbeeren ende Horbeeren/ In Neerduytsch Hinnebesien ende Frambesien/ In Franchois Framboises.

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 4 Bladzijde 714

Natuere

[714]   Hinnebesien sijn van natueren den Braembesien wat ghelijck/ maer nochtans niet zoo seer tsamen treckende/ noch oock niet zoo seer verdrooghende.

Cracht ende werckinghe

A   Die bladeren/ ionghe scuetkens/ vruchten ende wortelen van desen Braemen sijn van crachten ende werckinghe/ den bladeren/ ionghe scuetkens/ vruchten ende wortelen van den anderen Braemen niet seer onghelijck als Dioscorides scrijft.

B   Die bloemen van desen Braemen met huenich vermenght/ sijn goet ghestreken op die swillinghe van den ooghen/ ende op dat wildt vier/ want sy doen dat wildt vier sterven ende vergaen.

C   Die selve bloemen sijn oock goet gedroncken den ghenen die een crancke ende weecke maghe hebben.