Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6 Van der boomen, haghen, ende alle houtachtighe gewassen, en van huerder vruchten, gummen ende sapen ondersceet, fatsoen, naem, natuere, cracht ende werkinghe Planten Alfabetisch

Calluna vulgaris - Struikhei

Erica cinerea - Rode dophei

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 19 Bladzijde 733

Tgheslacht

[733]   Heyde es hier te lande tweederleye. Die eene draecht huer bloemen lancx die stelen/ die wordt groote Heyde genaemt. Die andere bringht huer bloemen op dopperste van den stelen by een in een trosken/ ende dese wordt cleyne Heyde gheheeten.

Tfatsoen

Calluna vulgaris - Struikhei Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Ereice, Erice, Erica, Heyde (?) 1644 Vlaams: Heyde (Eerste oft Kleyne oft Ghemeyne) 1616 Latijn: Erica prior [767] 1554/1557: Bruyere, Erica, Erice, Heyde(n), Selago de Pline

1   Heyde es een houtachtich ghewas met vele rijskens/ den cleynen Tamarischboomken niet seer onghelijck/ maer veel minder/ teerder/ ende veel neerder/ het heeft cleyne seer ghesneden bladerkens/ den bladeren van Cypresse cruyt/ niet seer onghelijck/ maer bruynder ende herder. Sijn bloemkens sijn ghelijck cleyne knoppekens in vieren ghesneden/ van verwen schoon lijfverwich/ somtijts oock maer seer selden wit/ ende wassen lancx die rijskens van den middele tot aen dat opperste toe. Die wortel es lanck houtachtich ende doncker root.

Erica cinerea - Rode dophei Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Ereice hetera, Erica altera, cleyne Heyde 1644 Vlaams: Heyde (Tweede oft Groote) 1616 Latijn: Erica altera [767] 1554/1557: Bruyere (petite), Erica altera, Heyde (cleyn)

2   Dat ander ende tweede gheslacht van Heyde es oock een neer houtachtich struycxken/ hebbende vele dunne teere rijskens van der wortele spruytende/ van verwen roodachtich oft bruyn/ daer aen wassen seer cleyne bladerkens/ den bladeren van den ghemeynen Thymus van fatsoene niet onghelijck/ maer veel minder ende teerder. Die bloemen wassen boven aen dopperste van den rijskens vijf oft ses by een neerderwaerts hanghende van verwen lijfverwich root/ van fatsoene lanckachtich ront binnen hol/ voor open/ ghelijckende eenen cleynen holen tonneken/ minder dan een Carnoelie. Die wortel es teer cruypende/ tot veel plaetsen nieuwe rijskens uutworpende.

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 19 Bladzijde 734

Plaetse

[734]   Heyden wassen op dorre maghere onvruchtbarighe ongheboude berghen ende velden ende in die bosschen ende andere wildernissen.

Tijt

1   Dierste gheslacht van Heyde bloeyet in tbeghinsel ende in tlaeste van den zoomer tot in den Herfst.

2   Dat ander gheslacht bloeyet in dmiddel van den zoomer.

Naem

1   Heyden wordt gheheeten in Hoochduytsch Heyden. In Franchois Bruyere en Briere/ ende wordt nu ter tijt ghehouden voor dat boomachtich ghewas dat van Dioscorides gheheeten wordt in Griecx Ereice. Ende in Latijn Erice ende Erica.

2   Die cleyne Heyde es oock sonder twijfel een geslacht van Heyde/ ende daer om mach sy wel ghenaemt worden in Latijn Erica altera/ ende in Griecx Ereice hetera.

Natuere

Beyde die gheslachten van Heyde sijn merckelijck drooch van natueren.

Cracht ende werckinghe

A   Tsap van den bladeren van Heyde in die ooghen ghedruypt gheneest die pijnelende roodicheyt van den ooghen ende sterckt dat ghesichte.

B   Es oock die Heyde die oprechte Erica zoo sijn huer bloemen ende bladeren seer goet gheleyt op die beten ende steken van den slanghen ende dyerghelijcke fenijnnighe gedierten.