Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6 Van der boomen, haghen, ende alle houtachtighe gewassen, en van huerder vruchten, gummen ende sapen ondersceet, fatsoen, naem, natuere, cracht ende werkinghe Planten Alfabetisch

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 43 Bladzijde 766

Tgheslacht

Amandelen sijn tweederleye/ Die eene sijn suet/ Die andere sijn bitter van smaecke.

Tfatsoen

Prunus dulcis - Amandel (Amandelboom) Foto Luc Regniers

Amygdale, Amygdalus, Amandelboom (vrucht) Amygdalon, Amygdala, Amygdalum, Amandel, Amandelen    Noot: "Amandelen sijn tweederleye. Die eene sijn suet. Die andere sijn bitter van smaecke." In de oudere nomenclatuur is dit onderscheid ook nog te zien: Amygdalus communis var. dulcis (zoete amandel) en Amygdalus communis var. amara (bittere amandel). 1644 Vlaams: Amandelboom (vrucht: soete Amandelen, bittere Amandelen) 1616 Latijn: Amygdalus (vrucht: Amygdala dulcia, Amygdala amara) [798] 1554/1557: Amande, Amandier, Amandelboom, Amandele, Amygdala, Amygdalum, Amygdalus, Mandel, Mandelbaum Overzicht Prunus dulcis op deze site Alle foto's van Prunus dulcis op internet Prunus dulcis bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ Prunus dulcis in Plantago PlantIndex

Die Amandelboom es van wasse ende van bladeren den Perseboom ghelijck/ maer hy wordt dicker ende stercker ende mach langher dueren. Die vruchten sijn herde steenen/ ghelijck die Persesteenen/ maer effen van buyten ende met een snoesterken ghelijck die Okernoten overdeckt/ ende daer in ligghen die Amandelen die van smaecke som suet/ som bitter sijn als voorseyt es.

Tijt

Die Amandelboomen bloeyen vroech/ met den Perseboomen. Die vruchten worden in Braeckmaent ende Hoymaent rijp.

Naem

Die Amandelboom wordt gheheeten in Griecx Amygdale/ In Latijn Amygdalus/ In Hoochduytsch Mandelbaum. In Franchois ung Amandier.

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 43 Bladzijde 767

[767]   Die vrucht wordt ghenaemt in Griecx Amygdalon/ In Latijn Amygdale ende Amygdalum. In Hoochduytsch Mandel/ In Neerduytsch Amandele/ In Franchois une Amande.

Natuere

Die Amandelen sijn redelijcken werm van natueren/ sonderlinghe die bittere/ die niet alleen werm en sijn maer oock drooghe afvaghende ende verdeylende van natueren.

Cracht ende werckinghe

A   Amandelen voor spijse inghenome gheven luttel voetsels ende stoppen den buyck/ sonderlinghe sonder die fluymen inghenomen.

B   Die bitter Amandelen openen alle verstoptheyt van der longhene/ levere/ milte/ nieren ende van alle den inwendighen leden/ ende daer om zoo sijn sy goet ghebruyckt tseghen dat hoesten/ cortheyt van adem ende versweeringhen van der longhene met Terbenthijn vermenght/ ende gheleckt als Dioscorides scrijft.

C   Amandelen sijn oock goet den ghenen die bloetspouwen met Ameldonck vermenght ende inghenomen.

D   Bitter Amandelen met sueten wijn oft bastaert inghenomen/ doen water maken/ ghenesen die droppelpisse/ ende sijn goet den ghenen die van den steen ende graveel ghequelt sijn.

E   Die vijf oft ses bitter Amandelen nuchter inneempt/ en sal dyen dach niet droncken worden.

F   Bitter Amandelen met azijn oft olie van Roosen vermenght genesen die pijne van den hoofde/ opt voorhooft gheleyt.

G   Die selve bitter Amandelen met huenich vermenght sijn goet gheleyt op alle quade vuyle voortsetende sweeringhen/ ende op die beten van den quaden ende verwoeden honden.

H   Bitter Amandelen suyveren oock die huyt/ ende doen alle vlecken ende plecken van den aensichte vergaen.