Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6 Van der boomen, haghen, ende alle houtachtighe gewassen, en van huerder vruchten, gummen ende sapen ondersceet, fatsoen, naem, natuere, cracht ende werkinghe Planten Alfabetisch

Populus alba - Witte abeel

Populus nigra - Zwarte populier

Populus tremula - Ratelpopulier 

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 68 Bladzijde 799

Tgheslacht

Populierboomen sijn tweederleye/ Die eene wordt gheheeten witte Populier/ ende die andere swerte Populier/ ende beyde dese gheslachten sijn hier te lande seer ghemeyn.

Tfatsoen

Populus - Populier

Populus, Populierboom (Populier, Popelaere)

 

Populus alba - Witte abeel

Leuce, Populus alba, Abies (ten onrechte), witte Populierboom (Abeelboom) 1644 Vlaams: Abeelboom, Populier (Witte) 1616 Latijn: Populus alba [835] 1554/1557: Abeelboom, Aubeau, Farfarus, Pappelbaum, Peuplier blanc, Populus alba, Weiszalberbaum, Weiszpopelweyden

1   Die witte Populierboom heeft groote dicke struycken/ van den welcken dat hout wit es ende niet seer hert om snijden oft wercken. Die scorssen sijn wittachtich/ sonderlinghe aen die tacxkens. Die bladeren van desen boomen sijn ierst rondachtich/ den bladeren van Peerboomen niet seer onghelijck maer veel meerder/ ende als sy oudt geworden sijn/ zoo crijghen sy hoecken. Ende dese bladeren sijn op die eene sijde wit saecht ende wollachtich/ ende op die andere sijde effen cael ende gruen/ ende clateren ende gheven gheluyt als sy van den winde tseghen malcanderen ghesmeten worden.

Populus nigra - Zwarte populier

Aegeiros, Populus nigra, swerte Populierboom (Populier, Popelaere) 1644 Vlaams: Popelaer, Populier (Ghemeyne oft Swarte) 1616 Latijn: Populus nigra [836] 1554/1557: Aspen, Peuplier, Popelaere, Popelweiden, Populier, Populus nigra

2   Die swerte oft ghemeyn Populierboom es van struycke tacken ende hout den anderen ghelijck. Die scorssen sijn oock effen. Die bladeren sijn den bladeren van den anderen niet onghelijck/ maer en sijn niet saecht wit oft wollachtich/ ende sy clateren oock als sy van den winde tseghen malcanderen ghedreven worden. Ende eer dese Populiers bladeren voortcomen/ zoo bringht hy cleyne bottekens voort/ die seer wel rieckende sijn/ daer geele lijmachtighe vetticheyt in es/ ende van desen bottekens wordt gemaeckt die salve diemen Populiersalve heet.

Populus tremula - Ratelpopulier

Noot: Clusius (1557) vermeldt nog de Populus Libyca van Plinius, later bekend als Ratelaer of Rateleer   1644 Vlaams: Ratelaer, Rateleer 1616 Latijn: Populus Lybica [836] 1554/1557: Populus Libyca (Plinius), Rateleer, Tremble

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 68 Bladzijde 800

Plaetse

[800]   Beyde dese boomen wassen gheerne in vochtighe neere plaetsen/ als in beempden/ ende by grachten staende ende vlietende wateren.

Tijt

Populierboomen botten in eynde van die Meerte ende in Aprill/ ende dan moetmen die bottekens plucken daer men die Populier salve af maken wildt.

Naem

1   Die witte Populierboom wordt gheheeten in Griecx Leuce/ In Latijn Populus alba/ In Hoochduytsch Pappelbaum/ Weisz Alberbaum/ und Weisz Popelweyden/ Hier te lande Abeelboomen/ ende daer naer van sommighen ongheleerden in Latijn Abies niet sonder groote dwalinghen/ want Abies es een maniere ende gheslacht van Denneboomen/ als wy hier naer verclaren selen.

2   Die ander Populierboom wordt ghenaemt in Griecx Aegeiros/ In Latijn Populus nigra/ In Hoochduytsch Aspen und Popelweiden/ Hier te lande Populier ende Popelaere/ In Franchois Peuplier.

Natuere

1   Die bladeren ende scorssen van den witten Populierboom sijn ghetempert ende middelmatich in wermte ende coude/ maer wat drooghe ende afvaghende.

2   Die bottekens van den swerten ende ghemeyne Populieren sijn werm ende drooghe tot in den iersten graedt ende subtijl van substantien.

Cracht ende werckinghe

A   Die scorssen van witten Populieren in wijn ghesoden/ doen water maken/ ghenesen die coude droppelpisse/ ende sijn goet ghebruyckt den ghenen die dat sciatica/ dat es pijne in die hope hebben.

B   Tsap van den bladeren versuet die pijne ende gheneest die sweeringhen van den ooren/ daer in ghedruypt.

C   Die bladeren ende ionghe bottekens van den swerten Populier/ versueten die pijne van dat fledercijn aen handen ende voeten cleyn ghestooten ende daer op gheleyt.

D   Die salve die van die Populiers bottekens ghemaeckt wordt es goet tot alle verhittinghen/ ende tot alle versche ghe